Πέμπτη 25 Απριλίου 2013

ΘΕΑΤΡΙΚΟ ΜΟΝΟΠΡΑΚΤΟ Ε΄ΟΜΑΔΑΣ

Τίτλος: «Ένα όνειρο» Αφηγητής: Η ιστορία διαδραματίζεται στα πλαίσια μιας καθημερινής οικογένειας. Μια κοπέλα, η Ανδριάνα, ο αδελφός της, ο Χάρης και ο πατέρας τους. Ένας παραδοσιακός Έλληνας πατέρας που δουλεύει νυχθημερόν για να δει τα παιδιά του στο μέλλον σε μια κοινωνικά αποδεκτή θέση. Το απόγευμα, λοιπόν, εκείνο η Ανδριάνα, η μεγάλη κόρη, δέχθηκε ένα χαρμόσυνο τηλεφώνημα… Ανδριάνα: Χάρηηηη! Έλα, έλα! Χάρης: Έλα, πες γρήγορα, γιατί διαβάζω φυσική! Ανδριάνα: Ο Γιώργος από την τάξη μου μου είπε για ένα πάρτυ σε ένα club και θέλει να τραγουδήσω… Πώς θα το πω στον μπαμπά; Χάρης: Ρε, φοβερή ευκαιρία! Άστο πάνω μου. Κάτι θα κάνω! Αφηγητής: Καθώς τα 2 αδέλφια προσπαθούνε να βρούνε διάφορους πιθανούς τρόπους να το πούνε στον πατέρα τους, η πόρτα ακούστηκε και ο πατέρας μπήκε μέσα, μετά από μία ακόμη κουραστική μέρα. Ανδριάνα: Χάρη!! Τσακίσου! Ήρθε ο μπαμπάς! Πατέρας: Χάρη, Ανδριάνα; Χάρης: Η Ανδριάνα διαβάζει μπαμπά. Θέλω να σου πω κάτι. Έχεις χρόνο; Πατέρας: Άντε, πες μου. Χάρης: Θυμάσαι τον Γιώργο, τον φίλο της Ανδριάνας; Πατέρας: Αυτόν τον υποτιθέμενο rockstar; Τι έγινε με αυτόν; Χάρης: Είπε στην Ανδριάνα να τραγουδήσει σε ένα πάρτυ. Πατέρας: Άντε, πάλι τα ίδια; Ανδριάνα, έλα εδώ! Αφηγητής: Η Ανδριάνα φανερά εκνευρισμένη, αποφασίζει να αντιμετωπίσει τον πατέρα της. Πατέρας: Πάλι τα ίδια αρχίσαμε; Δεν σου είπα να κόψεις την παρέα με τέτοια άτομα; Ένα όνειρο έχω κι εγώ να σε δω γιατρό! Γιατί θες να το καταστρέψεις; Ανδριάνα: δεν μπορεί να περνάει συνέχεια το δικό σου! Είναι η ζωή μου, δεν θα κάνω εγώ ό,τι ήσουν εσύ ανίκανος να κάνεις εσύ! Χάρης: μπαμπά, άκουσε! Πατέρας: Εσύ σταμάτα! Πολλά σου έχω μαζεμένα κι εσένα. Άντε, μην αρχίσω! Ανδριάνα: Ξέρεις, τι; Μόνο ο αδελφός μου με καταλαβαίνει. δεν πρόκειται να καταστρέψω τα όνειρά μου ούτε για σένα ούτε για κανέναν! Αφηγητής: Η Ανδριάνα νευριασμένη πηγαίνει στο δωμάτιό της και ο Χάρης την ακολουθεί. Την ώρα που ανοίγει η πόρτα ακούγεται… Πατέρας: Όταν τα θαλασσώσεις και δεν θα έχεις να φας με αυτά που θες να κάνεις στη ζωή σου, εγώ δεν θα είμαι εδώ να σε ταϊζω! Αφηγητής: Κλείνοντας την πόρτα ο Χάρης κάθεται δίπλα της, έτοιμος να την στηρίξει όπως πάντα. Την συμβουλεύει να κάνει ό,τι λέει η καρδιά της. Ανδριάνα: Θα το κάνω! Σ΄ευχαριστώ πολύ Χάρη! Χάρης: Καλή επιτυχία! Να ξέρεις πως ό,τι και να γίνει, θα είμαι περήφανος για σένα! Αφηγητής: Η Ανδριάνα με τη βοήθεια και στήριξη του Χάρη, έφυγε από το σπίτι και πήγε να πραγματοποιήσει το όνειρό της. Ενωμένα τα δύο αδέρφια αντιστάθηκαν και καταπάτησαν την πατρική εξουσία! Μέσα στον επόμενο κιόλας χρόνο, η Ανδριάνα είχε υπογράψει συμβόλαιο με μια μεγάλη δισκογραφική εταιρεία και ο Χάρης τη στήριξε σε κάθε της βήμα!

ΘΕΑΤΡΙΚΟ ΜΟΝΟΠΡΑΚΤΟ Δ΄ΟΜΑΔΑΣ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η Κατερίνα, ένα κορίτσι αρκετά γαλήνιο, αλλά ταυτόχρονα επαναστατικό ζει σε ένα απομακρυσμένο και ξεχασμένο από το χάρτη χωριό με την οικογένειά της. Από μικρή επιθυμούσε να είναι ελεύθερη και ανεξάρτητη, αλλά ο ηθικός χαρακτήρας του τόπου δεν της το επέτρεπε. Ένα καλοκαίρι, λοιπόν, καθώς καθόταν στην ακρογιαλιά και αντίκρυζε το ηλιοβασίλεμα να ρίχνει τις ακτίνες του στο μαγικό και καταγάλανο νερό, ξαφνικά εμφανίστηκε μπροστά της ένα αγόρι. Έκατσαν δίπλα της και άρχισαν να συζητούν. Μετά από τη γνωριμία αυτή, ξεκίνησε ένας μεγάλος έρωτας, αλλά το μέλλον είχε άλλα σχέδια για εκείνους. Αφού πέρασε αρκετός καιρός, ήρθε ένα απρόσμενο γεγονός κι όλα βγήκαν στο φως! Ο πατέρας εξαγριώθηκε μιας και φοβόταν τον εξευτελισμό και την ταπείνωση από τους συγχωριανούς! Πατέρας: Η μονάκριβη κόρη μου, πώς τόλμησε να με προδώσει; Την μεγάλωσα με τόση αξιοπρέπεια, της παρείχα τα πάντα και ποιο το ευχαριστώ; Μητέρα:…… (δεν μιλάει) Πατέρας: Δε μιλάς; Παίρνεις και το μέρος της; Αλλά βέβαια, εσύ φταις! Εγώ στα ‘λεγα να μην της δίνεις θάρρος, αλλά δεν μ΄ ακούει κανένας! Μητέρα: Άντρα μου, μη βιάζεσαι! Περίμενε να έρθει να μιλήσουμε και θα τα ξεκαθαρίσουμε όλα… (Ανοίγει η πόρτα και μπαίνει η κόρη) Πατέρας: Έλα εδώ αμέσως! Πώς τόλμησες; Αν πιστεύεις πως θα σε αφήσω να ζήσεις το «όνειρό» σου τόσο εύκολα, ύστερα από τα ρεζιλίκια σου, είσαι γελασμένη! (Τη χτυπάει στο πρόσωπο. Κλαίει) Κατερίνα: Μα πατέρα άφησέ με να σου εξηγήσω! Τι έκανα; Το μόνο που κάνω είναι να ακολουθώ τα όνειρά μου και να αγαπώ τον Μιχάλη! Πατέρας: Ώστε Μιχάλη τον λένε, ε; Θα γίνει αυτό που θα πω! Ή ξεχνάς τον Μιχάλη σου ή ξεχνάς τα όνειρά σου! Κατερίνα: Μα, πατέρα… Πατέρας: Σιωπή! Μητέρα: Άντρα μου, μην της συμπεριφέρεσαι έτσι. Κόρη σου είναι! Πατέρας: Κι εγώ πατέρας της, αλλά δεν την σταμάτησε αυτό! Κατερίνα: Εγώ τον αγαπώ και θα τον βλέπω με ή χωρίς τη θέλησή σου! Πατέρας: Δεν πρόκειται να ξαναδείς το φως του ήλιου! (Αφού την κλείδωσε στο υπόγειο, ύστερα από μέρες βρέθηκε η Κατερίνα αγκαλιά με τον Μιχάλη, ξαπλωμένοι στο μέρος, όπου όλα ξεκίνησαν. Ήξεραν πως είναι ο μόνος τρόπος να είναι πάντα ΜΑΖΙ. Άλλωστε, μόνο εκεί ψηλά θα ζούσαν τελικά το όνειρό τους…).

ΘΕΑΤΡΙΚΟ ΜΟΝΟΠΡΑΚΤΟ Γ΄ΟΜΑΔΑΣ

Βρισκόμαστε στην Ελλάδα του 18ου αιώνα όπου επικρατούσε ο τουρκικός ζυγός. Στη σκηνή αυτή παρακολουθούμε πως ήταν ο θεσμός της οικογένειας.. Πατέρας: Γυναίκα, φώναξε τα παιδιά. Θέλω να τους μιλήσω! Γυναίκα: Μάλιστα, άντρα μου! ( η γυναίκα φωνάζει τα παιδιά). Παιδιά: Ορίστε πατέρα, τι θέλετε; Πατέρας: Πρέπει να σας μιλήσω για το πώς πρέπει να πολεμήσετε όταν έρθει η ιστορική στιγμή της επανάστασης! Γυναίκα: Μα τι είναι αυτά που λες άντρα μου στα παιδιά; Είναι πολύ νωρίς για πέφτει λόγος για το τι θα πω εγώ με τα παιδιά μου! Δούλη: Δίκιο έχει η κυρά, αφέντη μου! Πατέρας: Ποιος σου έδωσε εσένα το δικαίωμα να μιλάς. Πήγαινε μέσα αμέσως! Δούλη: Μάλιστα αφέντη! (Η δούλη πηγαίνει στην κουζίνα0 Γυναίκα: Μην της φωνάζεις έτσι άντρα μου! Από μικρό κοριτσάκι την έχουμε μαζί μας! Πατέρας: θα μιλάω όπως θέλω: Είμαι ο άντρας του σπιτιού και δεν δέχομαι από τα θηλυκά νε μου μιλάνε έτσι! Τράβα τώρα αμέσως μέσα, πριν βγάλω το ζωνάρι μου και σε μαυρίσω!

ΘΕΑΤΡΙΚΟ ΜΟΝΟΠΡΑΚΤΟ Β΄ΟΜΑΔΑΣ

Διάλογος μεταξύ καθηγητή και μαθητή (μετά από αυθάδεια του μαθητή) Καθηγ.: Γιώργο, χαμήλωσε τον τόνο της φωνής σου! Μαθ.: Ό,τι θέλω θα κάνω! Καθηγ.: Αν συνεχίσεις, θα πας στο γραφείο! Μαθ.: Ναι, φοβήθηκα! Καθηγ.: σε παρακαλώ, δεν ξέρεις που βρίσκεσαι; Μαθ.: Γιατί, τι θα μου κάνεις; Καθηγ.: Αυτό ήταν, πέρασε έξω! Μαθ.: Δεν θα μου πείτε εσείς τι θα κάνω… Καθηγ.: Κανένας σεβασμός δεν υπάρχει. Βγες έξω επιτέλους! Μαθ.: Εντάξει, βασικά συγγνώμη, δεν το ξανακάνω…

ΣΥΓΓΡΑΦΗ ΘΕΑΤΡΙΚΩΝ ΜΟΝΟΠΡΑΚΤΩΝ ΣΤΑ ΠΛΑΙΣΙΑ ΤΗΣ Γ΄ΦΑΣΗΣ ΤΟΥ ΣΕΝΑΡΙΟΥ ΓΙΑ ΤΗ ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ "ΘΕΑΤΡΟ" ΤΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ Α΄ΛΥΚΕΙΟΥ ΜΕ ΘΕΜΑ " ΜΟΡΦΕΣ ΕΞΟΥΣΙΑΣ ΣΤΟ ΘΕΑΤΡΟ. ΣΧΕΣΗ ΥΠΟΤΑΓΗΣ Ή ΑΝΑΤΡΟΠΗ;" Α΄ΟΜΑΔΑ

ΟΜΑΔΑ Α Πρωταγωνιστές: Μητριά (Μαρίκα) Πατέρας (Ανδρέας) 2 παιδιά (Άντζελα, Πηνελόπη) Πηνελ: Μπαμπά! Μην την παντρευτείς… (1 χρόνο μετά) Μαρίκα: Πηνελόπη, το βράδυ περιμένουμε εκλεκτούς καλεσμένους. Το σπίτι πρέπει να είναι στην εντέλεια. Άντζελα: Μαμά! Ο μόδιστρος τι ώρα θα έρθει; Πηνελ.: Θα μπορούσα να έχω κι εγώ ένα φόρεμα; Το δικό μου έχει σκιστεί. Μαρίκα: Αφού έτσι κι αλλιώς πιάτα θα πλένεις, δεν έχεις ανάγκη από φορέματα… (Η Πηνελόπη θλιμμένη πήγε στον πατέρα της) Πηνελ.: Πατέρα, τι της έχω κάνει και μου φέρεται με αυτόν τον τρόπο; Ανδρ.: Μη μιλάς έτσι για τη μητριά σου, αυτή κάνει ό,τι μπορεί. Πηνελ.: Ναι, κάνει ό,τι μπορεί για να με μειώσει και να ανυψώσει τη δική της κόρη. (Το βράδυ, η ώρα του δείπνου) Πηνελ.: (σκέφτεται) Πρέπει να κάνω κάτι για να καταλάβει ο πατέρας μου τι είναι πραγματικά αυτή που παντρεύτηκε… Μαρίκα: Πηνελόπη καλή μου φέρε το φαγητό στο τραπέζι! Πηνελ.: Μάλιστα μητέρα. (καθώς πλησιάζει η Πηνελόπη με τα πιάτα στα χέρια, προσποιείται ότι γλιστράει και έπεσε η σούπα στο καινούργιο φόρεμα της μητριάς). Μαρίκα: ΑΠΡΟΣΕΚΤΗ! Δεν βλέπεις μπροστά σου και μας γελοιοποιείς μπροστά στους καλεσμένους μας; (Η Μαρίκα τη χαστουκίζει). Ανδρ.: Πώς τολμάς και χτυπάς την κόρη μου; Δεν σου επιτρέπεω! Εσύ και η κόρη σου έξω από το σπίτι μου αμέσως! Μαρίκα: Μα πώς, πώς; Άντζελα: Πατέρα, δεν το ήθελε. Κι εσύ Πηνελόπη συγχώρεσέ την και εγώ θα σου δώσω όλα τα φορέματα. Ανδρ.: Δεν σας έχουμε ανάγκη, είπα, έξω… Μαρίκα: Φεύγουμε… (την επόμενη μέρα). Ανδρ.:Κόρη μου, τελικά είχες δίκαιο, έπρεπε να σε είχα πιστέψει από την αρχή. Πηνελ.: Δεν πειράζει πατέρα, σημασία έχει ότι κατάλαβες ποια ήταν πραγματικά! ΤΕΛΟΣ

ΟΜΑΔΑ ΣΤ΄. ΚΕΙΜΕΝΟ: ΜΠ.ΜΠΡΕΧΤ, Ο ΣΠΙΟΥΝΟΣ

Μετατροπή θεταρικού μονόπρακτου σε άρθρο για τη σχολική εφημερίδα. Βρισκόμαστε στην Γερμανία στην ναζιστική εποχή, όπου μεσω της προπαγάνδας και της παιδείας οι ολίγοι υποχρεώνουν τον λαό να υπακούει σε νόμους και κανόνες να κάνουν ακόμα και πράγματα που δεν είναι της αρέσκειας τους. Παρόμοια λειτουργεί και ο θεσμός της οικογένειας, όπου ο πατέρας είναι ο αρχηγός και όλοι εξαρτημένοι από αυτόν. Για να πιστοποιήσουμε αυτό το φαινόμενο θα καταγράψουμε μια σκηνή απο το έργο του Μπέρτολτ Μπρέχτ από το κείμενο « Ο Σπιούνος» . Παρατηρούμε τον άνδρα να λέει στην γυναίκα του με αυταρχικό ύφος πως χτυπάει το τηλεφωνο. Η γυναίκα τον ρωτάει δειλά αν επιτρέπεται να απαντήσει. Εκείνος της απαντάει πως δεν γνωρίζει τι πρέπει να κάνει. Βλέπουμε την γυναίκα να αναρωτιέται περιτρυγυρισμένη από το συναίσθημα του φόβου ποιος εμπρόκειτο να είναι. Την στιγμή εκείνη ο άντρας αναφωνεί πως πρέπει να περιμένει και μόνο αν χτυπήσει ξανα να απαντήσει. To τηλέφωνο παύει να χτυπά! Ο άντρας αγανακτισμένος πλέον, φωνάζει πως δεν είναι πια αυτή ζωή που κάνουν. Η γυναίκα, ωστόσο στην προσπάθεια της να τον καθυσηχάσει, αναφωνεί το όνομα του. Νευριασμένος ο άνδρας μιλάει προς αυτήν με τον τόνο της φωνής του ανεβασμένη πως του έχει γεννήσει έναν ιούδα, πως κάθεται συνεχώς στο τραπέζι τρώγοντας το φαι που του δίνουν και παράλληλα στήνει το αυτί και θυμάται όσα λένε «ο χαφιές». Η γυναίκα του δικαιολογημένα στεναχωρημένη και αγανακτησμένη του εξηγεί ότι δεν είναι πρέπων να μιλάει με αυτόν τον τρόπο. Σύγκριση καθεστώτος την περίοδο της ναζιστικής Γερμανίας, όπου προβάλλεται στο κείμενο "ο σπιούνος" και στο δημοκρατικό πολίτευμα όπως διαφάινεται στον "Επιτάφιο" του Περικλή. Διαβάζοντας το κείμενο του Μπρέχτ ο Σπιούνος, αντιλαμβανόμαστε πως ασκείτε η πολιτική εξουσία στην ναζιστική εποχή. Από την άλλην κάνοντας μια ανάγνωση το κείμενο του Περικλέους Επιτάφιος, κατανοούμε πλήρως την διαφορά ανάμεσα στην κυριαρχία των ναζί και στο δημοκρατικό πολίτευμα! Όσον αναφορά την άσκηση εξουσίας στο δημοκρατικό πολίτευμα,είναι ανεξάρτητοι και ελεύθεροι στο να εκφράσουν την άποψή τους χωρίς αυτή να απορριφθεί!

ΟΜΑΔΑ Ε΄. ΚΕΙΜΕΝΟ: Γ. ΘΕΟΤΟΚΑ, ΤΟ ΤΙΜΗΜΑ ΤΗΣ ΛΕΥΤΕΡΙΑΣ

Αλή πασάς Τεπελενλής Όπως ιστορικα γνωριζουμε και συμφωνα με τις διαδικτυακες πληροφοριες ο Αλή Τεπελενλής ήταν στην καταγωγή του Τουρκαλβανός και για περισσότερα απο 40 χρόνια διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο ως πασάς στα Ιωάννινα.Στο απόγειο της δοξας του κατείχε μια μεγάλη περιοήη του ελλαδικού χώρου της τότε Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.Ακόμη ο τρόπος με τον θάνατο.Οι πράξεις του Αλή πασά προκάλεσαν τον σουλτάνο Μαχμούτ Β΄ που επιδίωκε την απομάκρυνση του από το Πασαλίκι των Ιωαννίνων. Όποιος διοΊίκησε το Πασαλίκι του αλλά και ο ίδιος επαληθεύεται και μέσα απο το κειμενο « Το τίμημα της λευτεριάς»,με τον ίδιο να συμπεριφέρεται αυταρχικά,δεσποτικά και δόλια. Εκμεταλλεύεται τη θέση του και επιβάλλεται στους υπηκόους του φτάνοντας σε σημείο να τους απειλεί. Αντώνης Κατσαντώνης Μέσα απο τις ιστορικές πηγές πληροφορούμαστε πως ο Κατσαντώνης ήταν κλέφτης που έδρασε επι Τουρκόκρατίας στην κεντρική και βόρεια Ελλάδα.Η καταγωγή του ανάγεται απο το Βασταβέτσι της Ηπείρου και περιπου το 1800-802 καταγγέλθηκε στον Αλή πασά για ζωοκλοπή στην ευρύτερη περιοχή.Έπειτα ο ίδιος ορκίστηκε να ξεπλύνει την ντροπή της οικογένειας του και επιδώθηκε σε ληστείες και κλοπές.Το τέλος του ήταν άδοξο καθώς προσβεβλημένος απο την παιδική ηλικία απο ευλογιά αναγκάστηκε να αποσυρθεί μόνιμα σε συγκεκριμένη τοποθεσία όπου και αργότερα συνελήφθη.Ο θάνατος του ήταν αποτέλεσμα της άρνησης του να παραδώση τον θυσαυρό. (σκιαγράφηση χαρακτήρων)

ΟΜΑΔΑ Δ΄. ΚΕΙΜΕΝΟ: Γ.ΞΕΝΟΠΟΥΛΟΥ, ΣΤΕΛΛΑ ΒΙΟΛΑΝΤΗ

Ανάμεσα στους δύο τρόπους αφήγησης του κειμένου παρατηρούμε οτι η θεατρική απόδοση του μας δείχνει καλύτερα την σκλήροτητα του πατέρα και την επαναστατικότητα της κόρης. Λογο της παραστατικότητας και της κίνησης που αποδίδουν οι ηθοποιοί κατα την διάρκεια του έργου...Επίσης, στο θεατρικό έργο η παραστατικότητα και η ζωντάνια φαίνονται εντονότερα καθώς ο θεατής μπορεί να παρατηρήση τις συγκεκριμένες κινήσεις των ηθοποιών, τους μορφασμούς και την σκηνοθεσία. (σύγκριση θεατρικού έργου και θεατρικής απόδοσης)

ΟΜΑΔΑ Γ΄. ΚΕΙΜΕΝΟ: ΣΑΙΞΠΗΡ, Ο ΒΑΣΙΛΙΑΣ ΛΗΡ

ΣΚΗΝΗ Α΄ ΛΗΡ: Έχω σταθερή σήμερα θέληση να ανακοινώσω πως την κόρη μου προικοδοτώ και έτσι μαλώματα στο μέλλον να τα προλάβω από τα τώρα. Τα αρχοντόπουλα Βουργούνδιας και Φραγκιάς,μεγάλοι αντίπαλοι για την αγάπη σου και παρατράβηξε η ερωτική τους πολιορκία.Μες στην αυλή μου,τώρα απάντηση προσμένουν. Πες μου κόρη μου τώρα που βγάζω της βασιλείας τα φορέματα,όρεξη για κατάχτησες και έγνοιες της εξουσίας,να ιδώ πόσο πολύ με αγαπάς ώστε η περίσσια μου ευλογία να απλωθεί σε εσένα, αν η φύση το απαιτέι,με την αξία της. ΚΟΡΔΕΛΙΑ: Την αγάπη μου με τίποτα δεν την συγκρίνω, αφέντη μου. ΛΗΡ: Τίποτα? ΚΟΡΔΕΛΙΑ: Τίποτα. ΛΗΡ: Δεν θα βγεί τίποτα απο το τίποτα.Μίλα ξανά. ΚΟΡΔΕΛΙΑ: Δεν μπορώ να φέρω στο στόμα την καρδία μου.Σ’αγαπώ κατά το χρέος μου, όχι πιο πολύ ή πιο λίγο. ΛΗΡ: Πώς Κορδέλια; Διόρθωσε τα λόγια σου, αλλιώς μπορεί την τύχη σου να βλάψεις. ΚΟΡΔΕΛΙΑ: Καλέ μου κύρη εσύ με γέννησες, εσύ με ανάθρεψες, εσύ με αγάπησες. Εγώ, καθώς αρμόζει πάλι, σου ξεπληρώνω αυτες τις καλοσύνες με υπακοή, αγάπη και περίσσιο σέβας. Αν τύχει κάποτε και παντρευτώ πάντως, εκείνος που το χέρι μου στο χέρι του θα πάρει, θα πάρει την μισή μου αγάπη, την μισή στοργή και φροντίδα. Σίγουρα δεν θα παντρευτώ ποτέ αν η αγάπη μου είναι ολη για τον πατέρα μου. ΛΗΡ: Εἰναι η καρδία σου σύμφωνη με αυτά; ΚΟΡΔΕΛΙΑ: Μάλιστα αφέντη μου καλέ. ΛΗΡ: Πώς,τόσο νεά και τόσο αναίσθητη; ΚΟΡΔΕΛΙΑ: Νέα και αληθινή, αφέντη μου. ΛΗΡ: Καλά λοιπόν, για προίκα πάρε την αλήθεια σου, Γιατί μα τις ουράνιες δυνάμεις τώρα ολη απαρνίεμαι την στοργή την πατρική, συγγένεια και δεσμούς απο αίμα, και στο εξής ξένη θα είσαι στη καρδιά και στο νοὐ μου για πάντα. (αφαίρεση θεατρικών χαρακτήρων από μία σκηνή)

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ: ΟΜΑΔΑ Β΄. ΚΕΙΜΕΝΟ: ΜΟΛΙΕΡΟΥ, Ο ΑΡΧΟΝΤΟΧΩΡΙΑΤΗΣ

«Ο ΑΡΧΟΝΤΟΧΩΡΙΑΤΗΣ» Μα τι κατάσταση είναι αυτή; Πώς θα επιτρέψω, εγώ, ο Γιορδάνης στην κόρη μου να παντρευτεί έναν άνδρα τέτοιου επιπέδου; Η κόρη μου θα παντρευτεί αριστοκράτη είτε το θέλει είτε όχι και θα γίνει μαρκησία όπως επιθυμώ. Και η κατάσταση αυτή πρέπει να σταματήσει. Ακούς εκεί να μου λένε εμένα “όχι”. Με ποιο δικαίωμα; Αυτό που λέω εγώ γίνεται στο σπίτι και ας είναι όλοι εναντίων μου. Με τι θράσος έρχεται και ο υπηρέτης να πάρει θέση σε θέματα του αφεντικού; Δώσε στο χωριάτη να σε ανέβει στο κρεβάτι! Αμ’δε! Και η γυναίκα μου πρέπει να συμμορφωθεί. Δεν πρέπει να αναφέρει συνεχώς από που κρατάει η σκούφια μας. Είμαστε πλούσιοι και πρέπει να φερόμαστε ανάλογα και να μην συναναστρεφόμαστε με άτομα κατώτερα μας. Άμα συνεχιστεί έτσι αυτή η κατάσταση και δεν υπακούσουν σε αυτά που λέω, εγώ την κόρη μου θα την κάνω και δούκισσα! (καταγραφή των κυριότερων σκέψεων του "αρχοντοχωριάτη" σε μία σελίδα του ημερολογίου του.)

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ Α΄ΛΥΚΕΙΟΥ. ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ :ΘΕΑΤΡΟ, ΟΜΑΔΑ Α΄.ΚΕΙΜΕΝΟ: Β.ΚΟΡΝΑΡΟΥ, Η ΘΥΣΙΑ ΤΟΥ ΑΒΡΑΑΜ

ΟΜΑΔΑ Α΄ Αυτή την περίοδο,το Εθνικό Θέατρο ανεβάζει μία θεατρική παράσταση με τίτλο ‘‘Η θυσία του Αβραάμ’’,την οποία σκηνοθετεί και πρωταγωνιστεί ο κ. Αλέξης Μινωτής.Από το 1930 η παράσταση αυτή άρχισε να αξιοποιείται στην σκηνή.Οι πρωταγωνιστικοί ρόλοι ερμηνεύτηκαν εξαιρετικά από όλους τους ηθοποιούς και ο ενδυματολόγος κ.Βασίλης Φωτόπουλος ταύτισε απόλυτα την θεατρική παράσταση και τους ηθοποιούς με τα κουστούμια.Τα επιβλητικά σκηνικά τραβούσαν το ενδιαφέρον του κόσμου και έδιναν μία πλήρη και παραστατική άποψη του έργου.Έτσι ερμηνεία των ηθοποιών και σκηνοθεσία απέδιδαν με τον καλύτερο τρόπο το θρησκευτικό δράμα έτσι όπως αποτυπώθηκε στο χαρτί από τον Βιτσέντζο Κορνάρο. (θεατρική κριτική)

ΕΡΓΑΣΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΤΩΝ ΤΡΙΑΚΟΝΤΑ: ΑΡΧΑΙΑ Α΄ΛΥΚΕΙΟΥ

ΟΜΑΔΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΩΝ Δ.Μ. ΚΑΙ Κ.Ε. Σε ποιες αποτρόπαιες πράξεις προέβησαν οι Τριάκοντα για να εδραιώσουν την εξουσία τους; Κάντε αναφορά και σε συγκεκριμένα αποσπάσματα από τα Ελληνικά του Ξενοφώντα που διδαχθήκατε. Αυθαιρεσίες και εγκλήματα Μετά την εκλογή των Τριάκοντα και την κατεδάφιση των μακρών τειχών, οι Τριάκοντα ήταν υποχρεωμένοι να συντάξουν ένα σύνταγμα. Ωστόσο, ανέβαλαν συνεχεία τη σύνταξη και δημοσίευση του. Εν τω μεταξύ, συγκροτούσαν τη βουλή και τις άλλες αρχές όπως ήθελαν αυτοί. Ο λόγος για τον οποίο καθυστερούσαν την έκδοση συντάγματος ήταν διότι ήθελαν να υποβάλλουν δικούς τους νόμους και καθεστώς χωρίς κανένα εμπόδιο να διακόπτει την εξέλιξη της τυραννίας τους (2.3.11 «…τούτους μὲν ἀεὶ ἔμελλον συγγράφειν τε καὶ ἀποδεικνύναι, βουλὴν δὲ καὶ τὰς ἄλλας ἀρχὰς κατέστησαν ὡς ἐδόκει αὐτοῖς.» ). Έπειτα άρχισαν να συλλαμβάνουν τους γνωστούς καταδότες και να τους επιβάλουν την θανατική καταδίκη. Τον καιρό της δημοκρατίας οι καταδότες είχαν κάνει τη συκοφαντία επάγγελμα και ταλαιπωρούσαν την καλή τάξη. Αργότερα, άρχισαν να καταστρώνουν σχέδια για να επιβάλλουν την ανεξέλεγκτη κυριαρχία τους στην πόλη. Το πρώτο βήμα ήταν να στείλουν στη Λακεδαίμονα τον Αισχίνη και τον Αριστοτέλη, για να πείσουν τον Λύσανδρο να ενεργήσει να τους δοθεί φρουρά «ώσπου να βγάλουν από τη μέση τα κακά στοιχεία και να οργανώσουν το καθεστώς». Εκείνος πείστηκε και φρόντισε να τους δώσουν τη φρουρά με τον Καλλίβιο για αρμοστή. Μόλις οι Τριάκοντα πήραν τη φρουρά βάλθηκαν να καλοπιάνουν με κάθε τρόπο τον Καλλίβιο, για να εγκρίνει όλες τους τις πράξεις ενώ αυτός από τη μεριά του τους έδινε στρατιώτες από τη φρουρά, που τους βοηθούσαν να συλλάβουν όποιους ήθελαν. Όχι πια «κακά στοιχεία» κι ασήμαντα πρόσωπα, αλλά από δω και μπρος όποιον τους δημιουργούσε την υποψία ότι δεν θ' ανεχόταν τον παραγκωνισμό του και που αν δοκίμαζε να αντιδράσει, θα έβρισκε πολλούς συμπαραστάτες. Ιεροσυλία Κατά τον ξεσηκωμό του Θηραμένη, οι Τριάκοντα δεν δίστασαν να διαπράξουν ιεροσυλία. Μετά από συζήτηση με τους Τριάκοντα, ο Κριτίας διέταξε άνδρες με μαχαίρια να σταθούν στη σκηνή, μπροστά από το κοινό, και τότε να αφαιρέσουν το όνομα του Θηραμένη από τον κατάλογο των 3.000, στερώντας του το δικαίωμα για δίκη. Ο Θηραμένης προσπάθησε να βρει καταφύγιο σε ένα βωμό στο ιερό, αλλά δεν τα κατάφερε. Οι Έντεκα, οι φύλακες των φυλακισμένων, τον έσυραν μακριά από τον βωμό και τον ανάγκασαν να πιει ένα κύπελλο από κώνειο. Που, κατά τη γνώμη σας, οφείλεται η σκληρότητα των πράξεών τους; Ο σκοπός των Τριάκοντα Τυράννων ήταν να επιβάλλουν ένα καθαρά ολιγαρχικό καθεστώς. Εφόσον όμως οι Αθηναίοι, επηρεασμένοι από τα πλεονεκτήματα της δημοκρατίας και αρνούμενοι να χάσουν τα δικαιώματα που τους προσέφερε, δεν θα δέχονταν την επιβολή ενός τέτοιου καθεστώτος, οι Τριάκοντα ήταν αναγκασμένοι να χρησιμοποιήσουν βία και τρομοκρατία για να επιβάλλουν την εξουσία τους. Σε ποιες αποτρόπαιες πράξεις προέβησαν οι Τριάκοντα για να εδραιώσουν την εξουσία τους; Κάντε αναφορά και σε συγκεκριμένα αποσπάσματα από τα ελληνικά του Ξενοφώντα που διδαχτήκατε Αναζητήστε άλλες περιπτώσεις τυραννικών καθεστώτων στον αρχαίο ελληνικό κόσμο (π.χ. Πεισίστρατος, Πολυκράτης κ.ά.) Συγκρίνετε την πολιτική που άσκησαν, καθώς και τις πράξεις τους με τις αντίστοιχες των Τριάκοντα. Σε ποια συμπεράσματα καταλήγετε; Τύραννος Τύραννος είναι ο κυβερνήτης του πολιτεύματος της Τυραννίας. Το πολίτευμα αυτό ίσχυε στην Πόλη-κράτος τον 8ο αιώνα. Οι τύραννοι ανέβαιναν στην εξουσία με την βοήθεια των οπαδών τους χωρίς απαραίτητα αυτό να είναι σύμφωνο με τη βούληση της πλειοψηφίας. Παρ' όλα αυτά, οι τύραννοι επεδίωκαν και πετύχαιναν να κερδίσουν την εύνοια μέρους ή ολόκληρου του λαού πραγματοποιώντας έργα ή επιτεύγματα πολιτισμικής φύσεως, όπως ο Περίανδρος της Κορίνθου και ο Πεισίστρατος της Αθήνας. Τελικώς οι τύραννοι απέτυχαν να φέρουν την ευημερία των πολιτών και συνεπώς ακολούθησε η Δημοκρατία, αρχικά από την Αθήνα, ενώ άλλες πόλεις οδηγήθηκαν στην Ολιγαρχία. Τύραννοι εξακολουθούν να υφίστανται σήμερα, επιδιώκοντας το προσωπικό τους συμφέρον. http://el.wikipedia.org/wiki Τριάκοντα Τύραννοι Οι Τριάκοντα Τύραννοι συνιστούσαν μια ολιγαρχική κυβέρνηση τριάντα ατόμων, η οποία διαδέχτηκε την αθηναϊκή δημοκρατία μετά το τέλος του Πελοποννησιακού Πολέμου. Διήρκεσε 8 μήνες, το 404 π.Χ. Τον τρόπο αυτό διακυβέρνησης επέβαλε στους Αθηναίους ο Σπαρτιάτης στρατηγός Λύσανδρος μετά την παράδοση της πόλης, την οποία διαπραγματεύτηκε ένας από τους μελλοντικούς τυράννους, ο Θηραμένης. Η Εκκλησία του Δήμου προέβαλε αντίσταση, ωστόσο με τη βοήθεια μιας σπαρτιατικής φρουράς που εγκαταστάθηκε στην πόλη οι Τριάκοντα, με τον Κριτία επικεφαλής, εγκαθίδρυσαν ένα καθεστώς τρόμου, το οποίο διατήρησε στο ακέραιο τα πολιτικά δικαιώματα μοναχά 3.000 ατόμων, μέλη της δικής τους παράταξης. Οι αντίπαλοί τους μπορούσαν να βρουν ξαφνικά το θάνατο χωρίς να προηγηθεί δίκη. Εκείνοι που αντιστάθηκαν στην εξέλιξη αυτή των πραγμάτων εξοντώθηκαν χωρίς οίκτο, ανάμεσά τους κι ο ίδιος ο Θηραμένης που εξαναγκάστηκε να πιει κώνειο. Τον Ιανουάριο του 403 π.Χ. , μετά από επτά ή οκτώ μήνες στην εξουσία, οι Τριάκοντα εκδιώχθηκαν από το Θρασύβουλο προς μεγάλη ανακούφιση των κατοίκων. Μόνιμη κυβέρνηση Ωστόσο, πολύ σύντομα, η διακυβέρνηση των Τριάκοντα εξελίχτηκε σε τυραννία. Δημιούργησαν μια σωματοφυλακή 300 ανθρώπων, οι οποίοι κουβαλούσαν μαστίγια, και χειρίστηκαν τη φρουρά που άφησαν οι Σπαρτιάτες. Επίσης ίδρυσαν ένα νέο σώμα δέκα ατόμων για να κυβερνήσουν τον Πειραιά, παραδοσιακό προπύργιο των δημοκρατικών. Παραμερίζοντας τους θεσμούς, προχώρησαν σε μια σειρά από εκτελέσεις μετοίκων (μεταξύ των οποίων ήταν ο Πολέμων (ή Πολεμίων), αδερφός του ρήτορα Λυσία, ο οποίος δεν κατόρθωσε να ξεφύγει) και πλουσίων πολιτών, ώστε να δημεύσουν την περιουσία τους. Οι εκτελέσεις αυτές τελικά έσπειραν τη διχόνοια ανάμεσα στους Τριάκοντα. Το ένα στρατόπεδο εκπροσωπούσε ο Κριτίας με τις εξτρεμιστικές του ιδέες, ενώ το άλλο ο Θηραμένης με τη μετριοπαθή του στάση: «Αλλά επειδή αυτός [ο Κριτίας] ήταν πρόθυμος να θανατώσει πολλούς, επειδή είχε εξοριστεί από το λαό, ο Θηραμένης του εναντιωνόταν, λέγοντας ότι δεν ήταν λογικό να θανατώνουν κάποιον, επειδή τον τιμούσε ο λαός, και δεν έκανε κακό στους καλούς και αγαθούς ανθρώπους». Πράγματι, ο Θηραμένης επιθυμούσε ένα πολίτευμα που θα στηριζόταν σε μια μεγάλη βάση εύπορων πολιτών, η οποία θα περιελάμβανε και πλούσιους μη πολίτες. Ο Κριτίας, αντίθετα, πρέσβευε την άσκηση εξουσίας βασισμένης στην δύναμη: «Αν πιστεύεις, προσέθεσε, πως επειδή είμαστε τριάντα κι όχι ένας, δεν πρέπει να βρισκόμαστε σε επαγρύπνηση για την εξουσία μας σαν να ήταν μια τυραννία, είσαι αφελής». Συνεπώς, ο Κριτίας ενορχήστρωσε την εξόντωση του Θηραμένη: σε πρώτο στάδιο, πέρασε ένα νόμο βάσει του οποίου οι Τριάκοντα είχαν την εξουσία να εκτελούν όσους δεν άνηκαν στους τρισχιλίους. Κατόπιν, πέρασε έναν άλλο νόμο που απέκλειε από το σώμα των πολιτών εκείνους που συμμετείχαν στην καταστροφή των τειχών της πύλης της Ηετιωνείας ή που, γενικότερα, έδρασαν ενάντια στην προγενέστερη τυραννίδα των Τετρακοσίων. Τελικά ο Θηραμένης, ο οποίος είχε διαπράξει και τα δύο, καταδικάστηκε να πιει κώνειο. Ο Αριστοτέλης, ο Ισοκράτης και ο Αισχίνης υπολογίζουν τον αριθμό των θυμάτων στα 1.500 άτομα (αν και δεν έγινε γνωστό αν ο αριθμός αντιπροσωπεύει το σύνολο των θυμάτων, πολιτών και μετοίκων), τεράστιος αριθμός για έναν πληθυσμό 40.000 ανδρών με πολιτικά δικαιώματα (και κάπου ισάριθμων μετοίκων). Σύμφωνα με τον Πλάτωνα και τον Ξενοφώντα, ο Σωκράτης, ο οποίος γνώριζε προσωπικά ορισμένους από τους Τριάκοντα (και μάλιστα τον ίδιο τον Κριτία) και που ίσως δεν ήταν κι εντελώς αντίθετος με την προοπτική μιας τέτοιας «ολιγαρχικής επανάστασης», αρνήθηκε πεισματικά να συμμετάσχει στις πράξεις τους. Ο κατάλογος αυτός των ονομάτων παρατίθεται από τον Ξενοφώντα.[5]. Σημειώνεται πως ορισμένοι από αυτούς φέρουν το ίδιο όνομα με διασημότερους συμπατριώτες τους, αλλά δεν πρόκειται για τα ίδια πρόσωπα. Για παράδειγμα ο τύραννος Σοφοκλής δεν έχει σχέση με το διάσημο δραματουργό, ούτε ο τύραννος Αισχίνης με το διάσημο ρήτορα. http://el.wikipedia.org/wiki Πεισίστρατος Ο Πεισίστρατος υπήρξε κατά διαστήματα για συνολικά περίπου 20 χρόνια τύραννος των Αθηνών, στην περίοδο 561 έως 527 π.Χ. Προσπάθησε και κατάφερε να επιβάλει τυραννίδα τρεις φορές χρησιμοποιώντας άλλοτε συμμάχους από διάφορες πόλεις, άλλοτε από την ίδια την Αθήνα όπου υπήρχαν έντονες διαμάχες εξουσίας μεταξύ αντίπαλων ισχυρών οικογενειών, άλλοτε μισθοφορικό στρατό και άλλοτε τραγελαφικά τεχνάσματα. Τις πρώτες δύο φορές κατάφερε να επιβληθεί για μικρό χρονικό διάστημα, μετά το οποίο ανατράπηκε και εξορίστηκε. Την τρίτη φορά όμως έμεινε στην εξουσία μέχρι το θάνατό του. Αυτός επήλθε από φυσικά αίτια και σε μεγάλη ηλικία του Πεισιστράτου, το 527 π.Χ., οπότε τον διαδέχτηκαν οι Πεισιστρατίδες. Συνολικό έργο Στο διάστημα της διακυβέρνησής του σπάνια εφάρμοζε στυγνή τυραννία και φρόντιζε να κρατά πολιτικές ισορροπίες[1] μη καταλύοντας όλους τους θεσμούς. Εντούτοις με πολλούς τρόπους παρακώλυε την πραγματική λειτουργία της δημοκρατίας και ήλεγχε όλους τους μηχανισμούς της εξουσίας, παίρνοντας κατά καιρούς και ακραία, σαφώς τυραννικά μέτρα. Δήμευσε τις περιουσίες όσων εξόρισε και τις μοίρασε στους ακτήμονες ή στους μικροκτηματίες και γενικά πήρε στη συνέχεια οικονομικά μέτρα υπέρ των αγροτών, βοσκών, θητών[2] και φτωχών που αποτελούσαν και το βασικό λαϊκό έρεισμά του. Στήριξε την πολιτική του στον "πόλεμο κατά των πλουσίων" αλλά πήρε και μέτρα που τον έκαναν αρεστό ακόμα και σε εκείνους, επειδή τόνωσαν το εμπόριο και τη βιοτεχνία. Αυτό το έκανε τόσο για να ευημερεί η πόλη, όσο και για να προσεταιρίζεται όσους αριστοκράτες και αστούς εμπόρους μέχρι πρόσφατα στήριζαν το κόμμα των "παραλίων" ή εκείνη την εποχή, των Αλκμεωνίδων. Απέφυγε τους πολέμους και στα ειρηνικά χρόνια της κυβέρνησής του η οικονομία της Αθήνας βελτιώθηκε σημαντικά, κατασκευάστηκαν πολλά έργα και δημιουργήθηκε σημαντική βιβλιοθήκη. Ο ίδιος είχε σημαντικά εισοδήματα από προσωπικές επιχειρήσεις που απέκτησε στο Παγγαίο όσο ήταν εξόριστος και έτσι δεν επιβάρυνε ιδιαίτερα τον κρατικό προϋπολογισμό με προσωπικές δαπάνες που θα τον αποξένωναν από το λαό. Συνέδεσε το όνομα του με σπουδαία εξωραϊστικά έργα (Εννεακρούνος πηγή, τελεστήριο της Ελευσίνας) καθώς και την προσπάθεια για δημιουργία βιβλιοθήκης .http://el.wikipedia.org/wiki Πολυκράτης Ο Πολυκράτης ήταν τύραννος της Σάμου κατά το δεύτερο μισό του 6ου αιώνα π.Χ. Ανάληψη εξουσίας Δεν είναι γνωστό ποια χρονολογία ακριβώς πήρε την εξουσία. Εκμεταλλεύτηκε μια γιορτή της Ήρας όταν όλοι βρίσκονταν έξω από την πόλη και ανέτρεψε το καθεστώς μαζί με τους αδερφούς του, που από τον Ηρόδοτο αναφέρονται ως Παντάγνωτος και Συλοσών. Μοίρασαν το νησί σε τρία μέρη και ο καθένας διοικούσε από ένα, όμως ο Πολυκράτης σκότωσε τον Παντάγνωτο και εξόρισε τον Συλοσώντα. Ακολουθώντας τη συνηθισμένη τακτική των τυράννων ο Πολυκράτης προσπάθησε πρώτα απ' όλα να εδραιώσει την εξουσία του. Σκότωσε ή εξόρισε όσο μπορούσε περισσότερους γεωμόρους, δηλαδή μεγαλογαιοκτήμονες, οι οποίοι επιθυμούσαν να εγκαταστήσουν στη Σάμο ολιγαρχικό πολίτευμα. Ο Πολυκράτης έφτιαξε ένα στόλο από εκατό πλοία και χίλιους τοξότες και λεηλατούσε τα νησιά του Αιγαίου, όπως για παράδειγμα τη Ρήνεια της Δήλου, την οποία αφιέρωσε στο Δήλιο Απόλλωνα. Κατάφερε επίσης να νικήσει το συνασπισμένο στόλο της Μιλήτου και της Λέσβου. Έργα Κατά τη διάρκεια της τυραννίας του, ο Πολυκράτης έκανε πολλά σπουδαία έργα στη Σάμο. Έφερε από τα Μέγαρα τον υδραυλικό Ευπαλίνο, ο οποίος κατασκεύασε το «Ευπαλίνειο όρυγμα» που ύδρευε με ασφάλεια την πόλη σε περίπτωση πολιορκίας. Περιτείχισε την ακρόπολη Αστυπάλαια, όπου έχτισε το πλούσιο ανάκτορο του. Επί ημερών του ακόμη, ανεγέρθηκε το Ηραίον, ο μεγαλύτερος ελληνικός ναός που είχε δει ο Ηρόδοτος. Στα ανάκτορά του έμειναν οι λυρικοί ποιητές Ανακρέων και Ίβυκος. http://el.wikipedia.org/wiki Ιππίας Ο Ιππίας (575 π.Χ. -490 π.Χ.) ήταν γιος του τυράννου των Αθηνών Πεισίστρατου τον οποίο και διαδέχθηκε μαζί με τον αδελφό του Ίππαρχο το 527 π.Χ. Οι δύο Πεισιστρατίδες συγκυβέρνησαν για περίπου 13 χρόνια, μέχρι το καλοκαίρι του 514 π.Χ., όταν οι Αρμόδιος και Αριστογείτονας σκότωσαν για λόγους κυρίως προσωπικούς τον Ίππαρχο. Στη συνέχεια ο Ιππίας κυβέρνησε μόνος του για τέσσερα χρόνια, μέχρι το καλοκαίρι του 510 π.Χ. οπότε και η τυραννίδα ανατράπηκε με στρατιωτική επέμβαση του βασιλιά της Σπάρτης Κλεομένη –επέμβαση που εν μέρει προκλήθηκε και από τη διπλωματία των Αλκμεωνιδών προς το Μαντείο των Δελφών. Ο Ιππίας με την οικογένειά του εξορίστηκαν και η δημοκρατία αποκαταστάθηκε, αλλά ο τύραννος προσπάθησε να επανέλθει στην εξουσία της Αθήνας προσεταιριζόμενους τους Σπαρτιάτες. Το σχέδιό του δεν ευοδώθηκε από την Πελοποννησιακή συμμαχία και ο Ιππίας έφυγε άπραγος για την Περσία, όπου παρείχε συμβουλευτικές υπηρεσίες στον βασιλιά Δαρείο ώστε να τον αποκαταστήσει στην εξουσία των Αθηνών. Συμμετείχε ως σύμβουλος των Περσών και στη μάχη του Μαραθώνα το 490 π.Χ.. Πέθανε την ίδια χρονιά, κατά πάσα πιθανότητα στη Λήμνο, κατά την επιστροφή των ηττημένων Περσών. Προσωπική δράση Τα στοιχεία για τη ζωή του και την προσωπικότητά του προτού γίνει τύραννος είναι ελάχιστα. Και στη συνέχεια υπάρχει αρκετή ασάφεια, επειδή πολλές πολιτικές κινήσεις γίνονταν από κοινού με τον αδελφό του Ίππαρχο. Έτσι δεν υπάρχει τρόπος να αποσαφηνιστεί τι ακριβώς έκανε ο ίδιος μεμονωμένα ούτε μπορεί να εξαχθεί συμπέρασμα για τη βίαιη συμπεριφορά που του καταμαρτυρούν, αν δηλαδή ήταν πάντα στυγνός και τυραννικός και τον συγκρατούσε κάπως ο αδελφός του ή αν ήταν πράος και ευέλικτος, αλλά έχασε την ψυχραιμία του όταν δολοφονήθηκε ο Ίππαρχος και πείσθηκε ότι αντιμετώπιζε συνωμοσία στην οποία συμμετείχαν ακόμα και φίλοι του. Ο Ιππίας αναφέρεται ως νέος μεμονωμένα σε ελάχιστα περιστατικά. Ένα από αυτά δείχνει ότι όσο ζούσε ο πατέρας του, του είχε αναθέσει να ξεκαθαρίσει το Σαρωνικό από τους πειρατές. Συγκεκριμένα κάποια στιγμή ένας νεαρός ερωτεύθηκε την αδελφή του Ιππία και «κλέφτηκαν». Ο νεαρός αυτός ονομαζόταν Θρασυμήδης ή Θρασύβουλος[3] και πήρε την κόρη του Πεισίστρατου για να καταφύγουν στην Αίγινα με πλοίο. Ο Ιππίας έτυχε να περιπολεί με τον στόλο για πειρατές και επειδή το πλοιάριο του Θρασύβουλου κινητό με μεγάλη ταχύτητα το θεώρησε ύποπτο και συνέλαβε το πλήρωμα. Οι άνδρες του Θρασύβουλου δεν λιποψύχησαν ούτε ικέτεψαν και φέρονται να είπαν στον Ιππία «να τους κάνει ό,τι νομίζει». Όταν ο Πεισίστρατος ενημερώθηκε για την ανεύρεση της κόρης του και όλα τα καθέκαστα, ο Ιππίας ή η Τιμώνασσα πρότειναν να εκτελεστεί ο ερωτευμένος απαγωγέας και ο τύραννος διαφώνησε: «αν σκοτώνουμε όσους μας αγαπάνε, τότε τι πρέπει να κάνουμε σε όσους μας μισούν;» φέρεται να είπε. Και εκτιμώντας το θάρρος του νεαρού, του επέτρεψε να παντρευτεί την κόρη του. Ο Ιππίας αναφέρεται σε άλλη μία περίπτωση και συγκεκριμένα στην τρίτη και οριστική επάνοδο του πατέρα του στην Αθήνα, το 546 π.Χ. Τότε ο Πεισίστρατος ζούσε στην Ερέτρια επειδή είχε εξοριστεί από την Αθήνα. Συζήτησε όμως με τους γιους του το μέλλον τους και ο Ιππίας φέρεται να επέμεινε να ανακαταλάβουν την εξουσία στην Αθήνα. Συμβούλεψε[1] τον πατέρα του να συγκεντρώσουν όσα τους χρωστούσαν όλες οι πόλεις που τους είχαν υποχρέωση σε χρήμα και σε άνδρες και να κινηθούν εναντίον του στρατού των Αθηνών, που ίσως πίστευαν ότι δεν θα προέβαλε και σθεναρή αντίσταση. Ο Πεισίστρατος πείσθηκε και έτσι συγκέντρωσαν στρατό και χρήματα από τη Θήβα, το Άργος και τη Νάξο. Ο Πεισίστρατος και οι γιοι του νίκησαν τα αθηναϊκά στρατεύματα στη μάχη της Παλλήνης και αυτή τη φορά η τυραννίδα εδραιώθηκε. Ο οικονομικός κλονισμός της τυραννίδας Κάποιοι πιστεύουν ότι η τυραννίδα κλονίστηκε σημαντικά από την ενέργεια του ερωτικού ζευγαριού, αλλά αυτό παρότι προπαγανδίστηκε πολύ από τους Αθηναίους, δεν φαίνεται να τεκμηριώνεται ιδιαίτερα. Ο φόνος του Ίππαρχου ιστορικά φαίνεται πως μόνον έμμεσα μπορεί να κλόνισε την τυραννίδα, επειδή πιθανολογείται ότι οδήγησε τον Ιππία σε σπασμωδικές κινήσεις. Εντούτοις ο Ιππίας στη συνέχεια αντιμετώπισε μια σειρά από σοβαρά προβλήματα που από μόνα τους αρκούσαν για να τον κλονίσουν και να τον οδηγήσουν σε αδιέξοδες ενέργειες. Όταν πέθανε ο Ίππαρχος, ο Ιππίας ένιωσε πολιτικά και ψυχικά απομονωμένος. Ήταν πεπεισμένος ότι εξυφαινόταν αντιτυραννική συνωμοσία και δεν ήξερε ποιον να εμπιστευτεί. Αυτή η πεποίθησή του, σε συνδυασμό πιθανόν και με την οδύνη για την απώλεια του αδελφού του, αλλά και την αγωνία για την ίδια του την ζωή, τον οδήγησε πράγματι στη λήψη αυστηρότερων μέτρων και όλοι οι ιστορικοί συμφωνούν πως στο εξής η τυραννίδα έγινε σκληρότερη. Παράλληλα όμως ο Ιππίας αντιμετώπιζε και τον επεκτατισμό των Περσών. Αυτό το 513 π.Χ., με την εκστρατεία του Δαρείου στη Σκυθία, είχαν εδραιωθεί στη Θράκη και την ανατολική Μακεδονία, στερώντας τον Αθηναίο τύραννο από το χρυσάφι του Παγγαίου. Ο ετεροθαλής αδελφός του, στο μεταξύ, ο γιος του Πεισίστρατου Ηγησίστρατος, που ήταν από χρόνια τύραννος στο Σίγειο, τώρα πια (από το 514/513 π.Χ. και μετά) εκπροσωπούσε τον περσικό θρόνο και ήταν ουσιαστικά υποτελής των Περσών. Αυτά τα γεγονότα άρχισαν ίσως να τον προβληματίζουν για στενότερη συνεργασία με τους Πέρσες. Επέλεξε τότε να παντρέψει την κόρη του Αρχιδίκη με έναν μη Αθηναίο, τον Αιαντίδη Ίπποκλο, τύραννο της Λαμψάκου, παρότι ήταν ξένος και ο γάμος ήταν υποτιμητικός για τους Πεισιστρατίδες. Ο γάμος έγινε επειδή ο Ιππίας χρειαζόταν περισσότερα ερείσματα στην περσική επικράτεια. Ο Μιλτιάδης τύραννος τότε της Θρακικής Χερσονήσου, θα μπορούσε ως Αθηναίος να αποτελέσει σημείο πολιτικής επιρροής στην Περσία, αλλά αφενός ήταν εχθρικός προς τον ίδιο τον Ιππία λόγω του φόνου του πατέρα του Κίμωνα, αφ ετέρου δεν ήταν τόσο δουλικός προς τους Πέρσες όσο οι Λαμψακηνοί. Συγκεκριμένα όταν οι Πέρσες κατά την προέλασή τους στη Σκυθία (σημερινή Ρουμανία και Ουκρανία) πέρασαν την πλωτή γέφυρα του Δούναβη,, ο Μιλτιάδης ήταν της άποψης οι Ίωνες να συμμαχήσουν με τους Σκύθες και καταστρέψουν τη γέφυρα ώστε να αποκοπεί ο περσικός στρατός. Οι Λαμψακηνοί όμως υποστήριξαν τους Πέρσες, ίσως επειδή οι τελευταίοι μετέφεραν και ομήρους από ιωνικές πόλεις ακριβώς για να φυλάσσουν τα νώτα τους. Στην καθαρά φιλοπερσική στάση των Λαμψακηνών στήριξε μάλλον ο Ιππίας την απόφασή του[15] να δώσει την κόρη του σε έναν από αυτούς. Διάφορα οικονομικά προβλήματα-που δεν ερμηνεύονται αποκλειστικά από την διακοπή εισοδημάτων από το Παγγαίο- οδήγησαν τον Ιππία και σε μια φορομπηχτική πολιτική που του στέρησε ίσως και τα τελευταία λαϊκά ερείσματα που είχε. Αυτή την πολιτική ορισμένοι την αποδίδουν στο μίσος του προς τους πολίτες εξαιτίας του φόνου του αδελφού του, όμως οι υπόλοιπες ενέργειές του δεν δείχνουν κάτι τέτοιο και το πιθανότερο είναι ότι το ταμείο της πόλης ήταν πράγματι προβληματικό. Φορολόγησε πάντως τα μπαλκόνια, τις εξωτερικές σκάλες που οδηγούσαν σε πρώτο όροφο, τις αυλές και όσες πόρτες σπιτιών άνοιγαν προς τα έξω. Χαρακτήρισε όλα τα προαναφερόμενα κρατική περιουσία και είπε στους δημότες ότι τους ανήκε μόνον ό,τι δεν εξείχε από το σπίτι τους. Οι δημότες αναγκάστηκαν τότε για να τα διατηρήσου, να τα αγοράσουν από το κράτος. Παράλληλα φορολόγησε[16] με μεγάλο για την εποχή ποσό τόσο τις γεννήσεις όσο και τους θανάτους –για κάθε θάνατο ή γέννηση στην οικογένειά τους, οι Αθηναίοι έπρεπε να καταβάλλουν (σε σημερινά μέτρα όγκου) ένα λίτρο κριθάρι, άλλο τόσο σιτάρι και έναν ασημένιο οβολό -1/6 της δραχμής. Επίσης προχώρησε με ανορθόδοξο τρόπο στην υποτίμηση του νομίσματος υποσχόμενος ότι θα κυκλοφορήσει νέα κέρματα –πήρε όλα τα παλιά σε χαμηλότερη τιμή και μετά επανακυκλοφόρησε τα ίδια. Άλλο μέτρο που φέρεται να πήρε ήταν μάλλον υπέρ των ολιγαρχικών. Συγκεκριμένα τους πρότεινε αντί να πληρώσουν ως όφειλαν ένα μεγάλο ποσό για χορηγία τριήρεως ή για άλλο μεγάλο έργο, να καταθέσουν ένα ποσό μικρότερο από αυτό στο ταμείο του κράτους και να γραφτεί το όνομά τους ως χορηγών[16] –δηλαδή εκείνοι γράφονταν ως χορηγοί δίνοντας λιγότερα χρήματα από το κανονικό, το κράτος (ή ο ίδιος ο Ιππίας) συγκέντρωνε μετρητά και η πραγματική χορηγία (τριήρης ή συσσίτια) όμως δεν πραγματοποιείτο. .http://el.wikipedia.org/wiki Ίππαρχος Ο Ίππαρχος ήταν αδελφός του Ιππία και γιος του τυράννου Πεισίστρατου, ένας εκ των δύο Πεισιστρατιδών που κυβέρνησαν την Αθήνα μετά το 527 π.Χ. Ο Ίππαρχος δολοφονήθηκε το καλοκαίρι του 514 π.Χ. από το ερωτικό ζεύγος Αρμόδιου και Αριστογείτονα, όταν ήταν μεσήλικας -η χρονολογία γέννησής του δεν είναι γνωστή. Στον Ίππαρχο αποδίδονται πολλά δημόσια έργα και πολιτιστικές πρωτοβουλίες του διαστήματος 527-514 π.Χ. Δεν είναι τεκμηριωμένο αν στο διάστημα της κυβέρνησης των Πεισιστρατιδών είχε τον πρώτο λόγο στα πολιτικά εκείνος ή ο αδελφός του, εντούτοις οι περισσότεροι ιστορικοί[1][2][3] πιστεύουν ότι ο πολιτικός νους ήταν μάλλον ο Ιππίας. Δράση Στον Ίππαρχο αποδίδονται πολλά έργα διακόσμησης των Αθηνών αλλά και διάνοιξη οδών, όπως και Έρμες με αποφθέγματα του ιδίου. Επίσης του αποδίδεται η συγκέντρωση χρησμών που φύλαγε μυστικούς σε κρύπτη της Ακροπόλεως είτε επειδή τους θεωρούσε κρατικά μυστικά είτε επειδή δεν ήθελε να διαρρεύσουν. Επίσης επιμελήθηκε συλλογή ελεγειών και πολλών ποιημάτων, είχε δε για ένα διάστημα υπεύθυνο της συλλογής αυτής τον Ονομάκριτο, τον οποίο όμως εξόρισε όταν του είπαν ότι τον συνέλαβαν επ αυτοφώρω να παραποιεί ελεγείες και χρησμούς. Στον Ίππαρχο αποδίδεται ο περαιτέρω εμπλουτισμός της σημαντικής βιβλιοθήκης του Πεισίστρατου. Με μέριμνα του Ίππαρχου κλήθηκαν επίσης στην Αθήνα o λυρικός ποιητής Λάσος της Ερμιόνης και ίδρυσε σχολή διθυραμβικής ποίησης –μαθητής του ήταν ο Πίνδαρος. Ο Ίππαρχος επίσης κάλεσε από την Κέα και φιλοξένησε υπό την προστασία του τον Σιμωνίδη τον Κείο, τον ποιητή Ανακρέοντα τον Τήιο, τον ελεγειακό ποιητή Θέογνι και άλλους. http://el.wikipedia.org/wiki Αγαθοκλής Ο Αγαθοκλής ήταν τύραννος των Συρακουσών και βασιλιάς της Σικελίας. Γεννήθηκε το 361 π.Χ., έγινε τύραννος το 317 π.Χ. και βασιλιάς το 304 π.Χ. Πέθανε το 289 π.Χ., σε ηλικία 72 ετών -κατ' άλλους, τον δηλητηρίασαν και κατ' άλλους, πέθανε από καρκίνο του στόματος. Υπήρξε αμφιλεγόμενη προσωπικότητα και ελάχιστα δημοφιλής μεταξύ των ιστορικών, γιατί οι περισσότεροι δέχονται ότι μετήλθε όλα τα μέσα για να ξεφύγει από τη μοίρα του απλού κεραμέα και να γίνει στρατηγός, τύραννος και βασιλιάς. Εντούτοις ακόμα και οι επικριτές του,[1] του αναγνωρίζουν ότι ήταν ένας από τους τελευταίους σημαντικούς εκπροσώπους του ελληνικού κόσμου στην Κάτω Ιταλία και ότι κατάφερε να την διοικήσει και να την κρατήσει ανεξάρτητη, σε μια εποχή μεταίχμιο μεταξύ του ελληνικού παρελθόντος και του ρωμαϊκού μέλλοντός της. Στρατηγός με απόλυτη εξουσία Εκείνα τα χρόνια πάντως στις Συρακούσες, μια πόλη περίπου 40.000 ανθρώπων, η δημοκρατία λειτουργούσε κάπως ανορθόδοξα, Η πρώτη του ενέργεια ήταν ο αναδασμός της γης των ολιγαρχικών, την οποία κατάσχεσε και διένειμε σε ακτήμονες πολίτες. Η δεύτερη ήταν να χαρίσει τα χρέη όλων των πολιτών. Στη συνέχεια στράφηκε στην ανασυγκρότηση των οικονομικών της πόλης, στην παραγωγή όπλων και στη ναυπήγηση μεγάλου στόλου. http://el.wikipedia.org/wiki Απαντήσεις Στο παρελθόν παρατηρήσαμε πολλά τυραννικά καθεστώτα να αναπτύσσονται και πολλούς τυράννους να επικρατούν. Ωστόσο ποτέ δεν συνέβη το ίδιο με το καθεστώς των τριάκοντα τυράννων. Σε αντίθεση με οποιοδήποτε άλλο καθεστώς που έχουμε παρατηρήσει οι τριάκοντα τύραννοι δεν εξουσίαζαν απλώς αλλά κυριαρχούσαν πάνω στο λαό. Μελετώντας παλαιότερα τυραννικά καθεστώτα βλέπουμε ότι κανένας άλλος τύραννος δεν φερόταν με τέτοιο απάνθρωπο τρόπο. Αρκετοί τύραννοι έκαναν πολλά έργα χρήσιμα για την πόλη τους και βοήθησαν στην ανάπτυξή της. Αν και μπορεί να διέπραξαν πολλά αδικήματα παρατηρούμε την αγάπη τους όχι μόνο για την εξουσία αλλά και για την πόλη τους. Παραδείγματος χάρη: 1. Ο Πεισίστρατος Στο διάστημα της διακυβέρνησής του σπάνια εφάρμοζε στυγνή τυραννία και φρόντιζε να κρατά πολιτικές ισορροπίες μη καταλύοντας όλους τους θεσμούς. Εντούτοις με πολλούς τρόπους παρακώλυε την πραγματική λειτουργία της δημοκρατίας και ήλεγχε όλους τους μηχανισμούς της εξουσίας, παίρνοντας κατά καιρούς και ακραία, σαφώς τυραννικά μέτρα. 2. Ο Πολυκράτης Κατά τη διάρκεια της τυραννίας του, ο Πολυκράτης έκανε πολλά σπουδαία έργα στη Σάμο. Έφερε από τα Μέγαρα τον υδραυλικό Ευπαλίνο, ο οποίος κατασκεύασε το «Ευπαλίνειο όρυγμα» που ύδρευε με ασφάλεια την πόλη σε περίπτωση πολιορκίας. Περιτείχισε την ακρόπολη Αστυπάλαια, όπου έχτισε το πλούσιο ανάκτορο του. Επί ημερών του ακόμη, ανεγέρθηκε το Ηραίον, ο μεγαλύτερος ελληνικός ναός που είχε δει ο Ηρόδοτος. Στα ανάκτορά του έμειναν οι λυρικοί ποιητές Ανακρέων και Ίβυκος. 3. Ο Ίππαρχος επιμελήθηκε συλλογή ελεγειών και πολλών ποιημάτων, είχε δε για ένα διάστημα υπεύθυνο της συλλογής αυτής τον Ονομάκριτο, τον οποίο όμως εξόρισε όταν του είπαν ότι τον συνέλαβαν επ αυτοφώρω να παραποιεί ελεγείες και χρησμούς. Στον Ίππαρχο αποδίδεται ο περαιτέρω εμπλουτισμός της σημαντικής βιβλιοθήκης του Πεισίστρατου. 4. Μία από της ενέργειες του Αγαθοκλή ήταν ο αναδασμός της γης των ολιγαρχικών, την οποία κατάσχεσε και διένειμε σε ακτήμονες πολίτες. Η δεύτερη ήταν να χαρίσει τα χρέη όλων των πολιτών. Στη συνέχεια στράφηκε στην ανασυγκρότηση των οικονομικών της πόλης, στην παραγωγή όπλων και στη ναυπήγηση μεγάλου στόλου. Όπως παρατηρούμε (αν και πιο πάνω αναφέρθηκαν και αρκετά αδικήματα των συγκεκριμένων τυράννων) όλοι προσπάθησαν και κατάφεραν να δημιουργήσουν αρκετά έργα τα οποία βοήθησαν στην οικονομική και πνευματική ανάπτυξη των πόλεων όπου κυβερνούσαν. Οπότε ωφέλησαν την πόλη τους! Οι τριάκοντα όμως ούτε έργα δημιούργησαν ούτε την πόλη τους ωφέλησαν. Οι μοναδικές ενέργειες στις οποίες προενέργησαν ήταν η βία, η αδικία, η καταστροφή της πόλης και των πολιτών, η άδικη κατάσχεση και δήμευση περιουσιών αθώων ανθρώπων, ο εκβιασμός του κόσμου και των δικαστών, τα εγκλήματα και η δολοφονίες ακόμα και των ευνοουμένων τους (Θηραμένης), και τέλος η ύβρη προς τους θεούς και η ασέβεια μπροστά σε έναν ικέτη. Συμπερασματικά : Όλοι οι τύραννοι αγάπησαν την πόλη τους, αν και πήραν παράνομα την εξουσία, δεν νοιάστηκαν μόνο για αυτήν αλλά και για τους συμπολίτες τους. Οι τριάκοντα το μοναδικό πράγμα για το οποίο ενδιαφέρονταν ήταν η εξουσία, η κτίση των ανθρώπων και της πόλης, ενώ τα μοναδικά δημιουργήματα τους ήταν η ανασφάλεια , ο φόβος η απελπισία, η απόγνωση και η αποξένωση. Ο λόγος για τον οποίο φέρθηκαν έτσι είναι απλός. Για αυτούς ήταν ο μόνος τρόπος εδραίωσης της εξουσίας τους, και ο μόνος τρόπος να μείνουν εξουσιαστές για πάντα. Που κατά την γνώμη σας οφείλεται η σκληρότητα των πράξεων τους; Προβείτε σε μία σύγκριση του καθεστώτος των Τριάκοντα και της Αθηναϊκής δημοκρατίας της εποχής εκείνης. Υπήρχαν περιπτώσεις άσκησης βίας επί περιόδου δημοκρατίας; (π.χ. των Αθηναίων απέναντι στους συμμάχους τους;) Υπαγορεύονταν από τους ίδιους λόγους με εκείνους των Τριάκοντα; Σε ποια από τις δύο παραπάνω περιπτώσεις υπήρχε μεγαλύτερη ωμότητα και γιατί; Η Δημοκρατία είναι το μέγιστο πολιτειακό επίτευγμα της Αρχαίας Ελλάδος, κατά παγκόσμια παραδοχή και ομολογία. Η γέννησή της, όσο και αν αυτό φαίνεται παράδοξο, έλαβε χώρα στην Σπάρτη. «Του μενδήμου θρασυνομένου…» Όμως, η καταξίωσή της ως πολιτεύματος πραγματώθηκε στην Αθήνα. Εκεί οργανώθηκε και αναπτύχθηκε συστηματικά δημιουργώντας το μεγαλείο των Αθηνών. Είχε προετοιμασθεί βέβαια με την νομοθεσία του Σόλωνος, θεμελιώθηκε από τον Κλεισθένη, δικαιώθηκε με τις νίκες στους Μηδικούς Πολέμους, στερεώθηκε με το πρόγραμμα του Θεμιστοκλή και έφθασε στο απόγειό της υπό την εμπνευσμένη ηγεσία του Περικλή. Είναι αλήθεια, πως από την εποχή του Σόλωνος είχαν ξεκινήσει τα πρώτα βήματα για την κατοχύρωση των δικαιωμάτων των ασθενέστερων πολιτών. Κυριότερο από αυτά ήταν η σεισάχθεια. Δηλαδή κατήργησε τις υποθήκες κτημάτων και την δουλεία για χρέη, όπως επίσης προχώρησε στο σβήσιμο των εκκρεμών χρεών των μικροαγροτών. Νέα καινοτομία ήταν και ίδρυση της Βουλής των τετρακοσίων, εκατό από κάθε φυλή, η οποία προετοίμαζε ως προβουλεύματα τα σχέδια νόμων για συζήτηση από την Εκκλησία του Δήμου. Κατά συνέπεια αφαιρέθηκε μία σημαντική δικαιοδοσία από το παλαιό αριστοκρατικό δικαστήριο του Αρείου Πάγου. Ο Σόλων ακόμη έβαλε και την τέταρτη κοινωνική τάξη τους Θήτες στην Εκκλησία του Δήμου. Αλλά και για την προστασία των απλών πολιτών, από τυχόν αυθαίρετες πράξεις των αρχόντων θέσπισε κατά πρώτον την εισαγγελία και κατά δεύτερον την έφεση. Η μεν εισαγγελία έδινε στον καθένα το δικαίωμα να καταφεύγει στο δικαστήριο προς υπεράσπιση οιουδήποτε αδικούμενου. Η έφεση δε, αφορούσε αποφάσεις των δικαστηρίων. Ίδρυσε επίσης και το λαϊκό δικαστήριο της Ηλιαίας. Όμως ο σπουδαίος αυτός Νομοθέτης προσέδωσε στο πολίτευμα καθαρά τιμοκρατικό χαρακτήρα, διαχωρισμό δηλαδή σε τάξεις ανάλογα με το εισόδημα. Τα αξιώματα δίνονταν ανάλογα προς την τάξη, στην οποία ανήκε ο κάθε πολίτης. Μόνον οι δύο πρώτες τάξεις, των πεντακοσιο μεδίμνων και των τριακοσιο μεδίμνων (ιππέων) μπορούσαν να εκλέξουν τους δικαστές. Αναμφισβήτητα, λοιπόν, ο Σόλων αναμόρφωσε τους πολιτειακούς θεσμούς των Αθηνών και προώθησε, μέχρι ενός ορισμένου σημείου, τα δημοκρατικά ιδεώδη με την συμμετοχή όλων των Αθηναϊκών τάξεων στις συνελεύσεις της Εκκλησίας του Δήμου. Καινοτομίες και πλεονεκτήματα της Αθηναϊκής Δημοκρατίας Εκείνος όμως, που θεμελίωσε το Δημοκρατικό Πολίτευμα στην Αθήνα ήταν ο Κλεισθένης. Γιος του Μεγακλέους και της Αγαρίστης, κόρης του τυράννου της Σικυώνος Κλεισθένη, καταγόταν από το γένος των Αλκμεωνίδων. Η νομοθεσία του έδωσε περισσότερη ώθηση στις δημοκρατικές αρχές από την αντίστοιχη του Σόλωνα, ξεπερνώντας την μετριοπάθεια που τη χαρακτήριζε. Για να εξουδετερώσει τη δύναμη των ευγενών, που στηρίζονταν στην διαίρεση της Αττικής σε τέσσερις φυλές, καινοτόμησε αφού προέβη σε νέα διαίρεση των Αθηναίων πολιτών σε δέκα νέες φυλές, με ονόματα τοπικών ηρώων. Οι ίδιες υποδιαιρέθηκαν σε τριάντα τριττύες και σε εκατό δήμους. Οι τριττύες είχαν χωρισθεί ανά δέκα, για κάθε μία από τις τρεις ζώνες που αποτελούσαν γεωγραφικά την Αττική, δηλαδή, το Άστυ, η Μεσογαία και η Παραλία. Κάθε μία από αυτές τις φυλές απαρτίζονταν από τρεις τριττύες, μία του Άστεως, μία της Παραλίας και μία της Μεσογαίας, καθώς και από δέκα Δήμους. Εκτός όμως αυτού του μέτρου, έδωσε το δικαίωμα του Αθηναίου πολίτη, και κατ΄ επέκταση τα ίδια πολιτικά δικαιώματα με τους υπολοίπους Αθηναίους, σε πολλούς μετοίκους και απελεύθερους (δούλοι που είχαν αποκτήσει την ελευθερία τους). Η ένταξη λοιπόν αυτών που ονομάσθηκαν Νεοπολίτες , κατά τον Αριστοτέλη, στο πολιτικό σώμα των Αθηνών αποτέλεσε αναμφισβήτητα μία άκρως ριζοσπαστική κίνηση, αδιανόητη έως τότε. Με αυτόν τον τρόπο διασπάστηκε η συνοχή των τοπικών και ταξικών συμφερόντων, ιδίως των παραδοσιακών αριστοκρατικών φατριών, προς όφελος του κοινού συμφέροντος και της δημοκρατικής ισοπολιτείας, η οποία επρόκειτο να αποτελέσει την μεγαλύτερη πολιτική επίτευξη της Αθηναϊκής πολιτείας. Ακόμη από τις δέκα φυλές όρισε να εκλέγονται οι Δέκα στρατηγοί (Αρχή ιδρυθείσα επί των ημερών του), οι Εννέα άρχοντες, οι πεντακόσιοι Βουλευτές αντί των τετρακοσίων της Σολώνειας Βουλής (πενήντα από κάθε φυλή), και τα ορκωτά δικαστήρια της Ηλιαίας. Κάθε φυλή, αντιπροσωπευόμενη από τους πενήντα βουλευτές της, ασκούσε την εξουσία επί ένα δέκατο του έτους ως πρυτανεύουσα. Επιπροσθέτως άλλαξε τον τρόπο ανάδειξης των Βουλευτών και των περισσοτέρων αρχόντων, όχι δια της εκλογής, αλλά με κλήρωση, για ενιαύσιο θητεία και μη ανανεώσιμη Αδυναμίες του αθηναϊκού δημοκρατικού πολιτεύματος Η Αθηναϊκή Δημοκρατία, όμως παρουσίαζε και αρκετές αδυναμίες. Θα αναφερθούμε, καταρχάς, στον πλήρη αποκλεισμό από τα κοινά ενός μεγάλου τμήματος του πληθυσμού, των γυναικών. Στερούνταν παντελώς τα πολιτικά τους δικαιώματα . Απαγορεύονταν να χειρίζονται οι ίδιες τις υποθέσεις τους. Έπρεπε υποχρεωτικά να εκπροσωπούνται από τον Κύριό τους. Διαπιστώνουμε, λοιπόν, πως η θέση τους στην Αθηναϊκή Κοινωνία ήταν καθαρά διακοσμητική. Αλλά και η θέση των μετοίκων, δεν ήταν και η καλύτερη δυνατή. Υποχρεούνταν σε εισφορά, το ονομαζόμενο και Μετοίκιον. Πάραυτα δεν είχαν πολιτικά δικαιώματα. Είναι αλήθεια βέβαια ότι, ο Κλεισθένης ενσωμάτωσε πολλούς μετοίκους στον Αθηναϊκό κορμό, δίνοντας τους τα δικαιώματα του Αθηναίου πολίτη (Νεοπολίτες). Από τότε όμως, ελάχιστοι πήραν την Αθηναϊκή υπηκοότητα. Ακόμα και μετά την παλινόρθωση της δημοκρατίας το 403 π.χ, την αρνήθηκαν σε όσους βοήθησαν για την επαναφορά της. Ο ίδιος ο Λυσίας γεύτηκε το πικρό ποτήρι αυτής της άρνησης. Ο ρόλος των μετοίκων συνεπώς περιέκλειε μόνον υποχρεώσεις και καθόλου πολιτικά δικαιώματα. Ο θεσμός της δουλείας τώρα ήταν αποδεκτός σε όλον τον τότε γνωστό κόσμο, ως η κινητήριος δύναμη της οικονομίας και κατ΄επέκταση της κοινωνίας. Από τον κανόνα αυτό δεν εξαιρείτε ο Ελληνικός κόσμος, το ίδιο και η Δημοκρατική Αθήνα. Βεβαίως, απαγορεύονταν η κακομεταχείρισή τους και είχαν δικαίωμα να ζητήσουν ασυλία σε κάθε τέτοια περίπτωση. Η καταγγελία κάθε πολίτη προς τούτο λεγόταν Γραφή Ύβρεως και ήταν ποινικά κολάσιμη αν αποδεικνύονταν. Η κάπως πιο ήπια μεταχείρισή τους, δίνει την εξήγηση στο γιατί δεν έγιναν εξεγέρσεις από μέρους τους. Δεν έπαυαν όμως να είναι αυτό που χαρακτηρίζονταν, δούλοι και όχι ελεύθεροι. Ακόμη και όταν κέρδιζαν την ελευθερία τους, ως απελεύθεροι πλέον, μετατρέπονταν σε μετοίκους. Ωστόσο, ο κύριος φορέας της εξουσίας στην Αθήνα, η Εκκλησία του Δήμου, ήταν κυριολεκτικά ανεξέλεγκτη. Αυτό περιέκλειε κάποιους κινδύνους, όπως το να παρασυρθεί σε λάθος αποφάσεις. Ορισμένοι επιδέξιοι αγορευτές με σκοπό κατά βάση την προσωπική τους ανάδειξη και προβολή, μπορούσαν κάλλιστα να πείσουν το εκστασιασμένο πλήθος. Τέτοια παραδείγματα, όπως του Κλέωνος, καθώς και η καταδίκη των στρατηγών μετά την νικηφόρα ναυμαχία των Αργινουσών, αποδεικνύουν αυτήν την αδυναμία του συστήματος. Πέρα όμως από τις αδυναμίες που παρατηρήθηκαν στο εσωτερικό της παρατηρήσαμε ότι η δημοκρατία ίσχυε μόνο για την ίδια και όχι για τους συμμάχους της. Αναγνωρίσαμε ότι η συμπεριφορά της Αθηνάς απέναντι στους συμμάχους πολλές φορές παρουσιαζόταν ως τυραννική και ολιγαρχική αφού είδαμε άπειρες φορές την Αθήνα να απειλεί , στην κυριολεξία να κρατάει τους συμμάχους τις μέσο των όπλων και προ πάντων της βίας. Τέτοιες περιπτώσεις και παραδείγματα βίας απέναντι στους συμμάχους είναι και τα ακόλουθα παρμένα από την περίοδο της Δηλιακής συμμαχίας: Η Νάξος προσπάθησε να αποχωρήσει από τη συμμαχία περίπου το 470/467 π.Χ αλλά δέχθηκε επίθεση από τους Αθηναίους και αναγκάστηκε να παραμείνει μέλος. Παρόμοια τύχη είχε και η Θάσος μετά την προσπάθεια της να αποχωρήσει από την συμμαχία το 465 π.Χ. Ο Θουκυδίδης δεν δίνει άλλα παραδείγματα, αλλά σύμφωνα με αρχαιολογικές πηγές είναι πιθανό ότι υπήρχαν και άλλες εξεγέρσεις τα επόμενα χρόνια.[54] Ο Θουκυδίδης μας δίνει να καταλάβουμε ότι η συμπεριφορά των Αθηναίων στην κατάπνιξη τέτοιων εξεγέρσεων οδήγησε στην ηγεμονία της Αθήνας, και τελικά στη μετάβαση από τη Δηλιακή Συμμαχία σε Αθηναϊκή Ηγεμονία. (http://el.wikipedia.org/wiki/) Τα εξωτερικά θέματα λοιπόν ο Δήμος τα χειρίζονταν με περισσή επιπολαιότητα. Αποτέλεσμα αυτής ήταν η αλαζονική συμπεριφορά προς τους συμμάχους, την οποία και πλήρωσαν ακριβά τελικά, όπως και η Σικελική εκστρατεία, όπου απεδείχθη πως δίχως την ηγεσία του Αλκιβιάδη, τον οποίο εντελώς ανόητα ανακάλεσαν, ο Αθηναϊκός στρατός και στόλος συνετρίβει. Εκτός αυτών, όμως, παρατηρείται μία μεγάλη κατάχρηση του θεσμού του οστρακισμού. Μεγάλα ονόματα, θεμελιωτές της Αθηναϊκής ισχύος, όπως ο Θεμιστοκλής, ο Αριστείδης, ο Κίμων, έπεσαν θύματα των πολιτικών παιχνιδιών μεταξύ των δημοκρατικών από την μία και των ολιγαρχικών από την άλλη. Η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι ήταν ο εξοστρακισμός του Υπερβόλου το 417 π.χ, κατόπιν μυστικής συμφωνίας Αλκιβιάδη και Νικία. Από το έτος αυτό, λοιπόν, παύει να ισχύει. Οι πολιτικές διαμάχες από εδώ και πέρα, θα βρουν πρόσφορο έδαφος στις αίθουσες των δικαστηρίων. Μέσω των κατηγοριών της Εισαγγελίας και της Γραφής Παρανόμων θα επιχειρηθεί η πολιτική εξόντωση των αντιπάλων. Η κατάσταση αυτή, βέβαια, θα ευνοηθεί και από το γεγονός ότι, οι ποινές προς τους ίδιους τους κινήσαντες τους δικαστικούς αγώνες, στην περίπτωση που οι ισχυρισμοί τους αποδεικνύονταν αστήρικτοι και αβάσιμοι, ήταν πολύ μικρές. Τότε είναι που θα αναδειχθούν οι περίφημοι ρήτορες του 4ου π.χ αιώνος, όπως ο Δημοσθένης και ο Αισχίνης. Συμπεράσματα Σε τελική ανάλυση, λοιπόν, η Δημοκρατία αποτέλεσε πράγματι ένα μοναδικό φαινόμενο στον αρχαίο κόσμο. Ως προϊόν ανθρώπινης νόησης, ασφαλώς και δεν ήταν τέλειο. Παρουσίαζε διάφορα ελαττώματα, όπως και αρκετά προβλήματα. Η στέρηση της δυνατότητας του εκλέγειν και εκλέγεσθαι, καθώς και η έλλειψη πολιτικής βούλησης για τις γυναίκες, τους μετοίκους και τους δούλους είναι σίγουρα κατακριτέα. Αξίζει πάντως να επισημανθεί πως, η θέση τους στην Αθηναϊκή κοινωνία ήταν πολύ καλύτερη (επειδή αισθάνονταν ασφάλεια και είχαν νομική κάλυψη), σε σύγκριση με άλλες κοινωνίες της εποχής, ακόμη και μεταγενέστερες, όπως η Ρωμαϊκή. Η Δημοκρατία, φυσικά, κινδύνευσε και από την υπερβολική έπαρση του Δήμου, που ευεπηρέαστος καθώς ήταν, έφερε αρκετές φορές με διάφορες καταστροφικές αποφάσεις του (ιδιαίτερα στην εξωτερική πολιτική), την Αθήνα σε μειονεκτική θέση. Η υπερβολική εκμετάλλευση, των ίδιων των όπλων που παρείχε το πολίτευμα για την ασφάλειά του, όπως ο οστρακισμός και αργότερα οι δίκες από διάφορους τυχοδιώκτες, συκοφάντες, δημαγωγούς, οδήγησε στα πρόθυρα της εξάντλησης το ίδιο το σύστημα διακυβέρνησης. Τα κινήματα του 411 και 404 δείχνουν ακριβώς μία προσπάθεια της πόλης να ξεφύγει από όλα αυτά, οδηγώντας όμως παράλληλα σε εντελώς αντίθετες ατραπούς. Το πολίτευμα όμως άντεξε, κι αυτό γιατί είχε γερά θεμέλια. Φάνηκε, βεβαίως, περίτρανα με τη σχεδόν άμεση καταστολή και των δύο αυτών κινημάτων από τον ίδιο το λαό. Ένα βασικό ατού που είχε η Δημοκρατία, ήταν, πως στηρίζονταν σε κυβέρνηση νόμων και όχι προσώπων. Εξάλλου η σύσταση της επιτροπής των Νομοθετών αποσκοπούσε στο να καταγραφούν, να διαχωριστούν αλλά και να εξετασθεί εάν έρχονταν μεταξύ τους σε σύγκρουση οι νόμοι. Είναι προφανές, πως ο σαφής και δίκαιος νόμος αποτελούσε τον στυλοβάτη της Δημοκρατίας. Μίας Δημοκρατίας άμεσης, πραγματικής, η οποία έδινε κύρος και στον πιο απλό πολίτη, με το να του παρέχει αφειδώς το δικαίωμα να άρχει, αλλά να του δείχνει και πώς να άρχεται

Δευτέρα 8 Απριλίου 2013

ΤΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΤΩΝ ΤΡΙΑΚΟΝΤΑ ΤΥΡΑΝΝΩΝ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ. ΑΡΧΑΙΑ Α΄ΛΥΚΕΙΟΥ

ΟΜΑΔΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΩΝ Ε.Μ.,Μ.Λ., Σ.Μ ΠΡΟΛΟΓΟΣ Κατά την Αρχαϊκή (εποχή / περίοδο) ο αθηναϊκός κόσμος υπέστη αρκετές μεταβολές στα επικρατέστερα πολιτεύματα. Ένα από αυτά αποτελούσε το ολιγαρχικό. Ολιγαρχία λέγεται το πολίτευμα στο οποίο η πολιτική εξουσία ασκείται από ένα μικρό τμήμα της κοινωνίας (www.wikipedia.gr). Αποτελούσε το επικρατές πολίτευμα πριν από αυτό των τυράννων στην Αρχαϊκή εποχή. Η επικράτηση των ολίγων δεν έδωσε λύση στα προβλήματα του πλήθους. Οι αντιθέσεις διατηρήθηκαν και σε ορισμένες περιπτώσεις υποδαυλίστηκαν από πρόσωπα που ήθελαν να εκμεταλλευτούν τις κοινωνικές αναταραχές για να επιβάλουν τη δική τους εξουσία. Τέτοια πρόσωπα συνήθως ήταν ευγενείς που είχαν αναδειχθεί ηγέτες των κατώτερων κοινωνικών ομάδων με την υποστήριξη των οποίων κατόρθωναν να καταλάβουν την εξουσία. Η προσωπική εξουσία που επέβαλλαν ονομάζεται τυραννίδα. (Αρχαία Ιστορία, Α’ Λυκείου, σελ.93). Το τυραννικό καθεστώς της Αθήνας αποτελούταν από Τριάντα άτομα τα οποία έγιναν γνωστά ως Τριάκοντα τύραννοι. Τον τρόπο αυτό διακυβέρνησης επέβαλε στους Αθηναίους ο Σπαρτιάτης στρατηγός Λύσανδρος μετά την κατάληψη της πόλης, την οποία διαπραγματεύτηκε ένας από τους μελλοντικούς τυράννους, ο Θηραμένης. Η Εκκλησία του Δήμου προέβαλε αντίσταση, ωστόσο με τη βοήθεια μιας σπαρτιατικής φρουράς που εγκαταστάθηκε στην πόλη οι Τριάκοντα, με τον Κριτία επικεφαλής, εγκαθίδρυσαν ένα καθεστώς τρόμου, το οποίο επέτρεπε μόνο σε 3.000 άτομα να έχουν πολιτικά δικαιώματα, μέλη της δικής τους παράταξης. Οι αντίπαλοί τους μπορούσαν να βρουν ξαφνικά το θάνατο χωρίς να προηγηθεί δίκη. Εκείνοι που αντιστάθηκαν στην εξέλιξη αυτή των πραγμάτων εξοντώθηκαν χωρίς οίκτο, ανάμεσά τους κι ο ίδιος ο Θηραμένης που εξαναγκάστηκε να πιει κώνειο. Τον Ιανουάριο του 403 π.Χ., μετά από επτά ή οκτώ μήνες στην εξουσία, οι Τριάκοντα εκδιώχθηκαν από το Θρασύβουλο προς μεγάλη ανακούφιση των κατοίκων. (http://el.wikipedia.org/wiki/) 1η: Σε ποιες αποτρόπαιες πράξεις προέβησαν οι Τριάκοντα για να εδραιώσουν την εξουσία τους; Κάντε αναφορά και σε συγκεκριμένα αποσπάσματα από τα Ελληνικά του Ξενοφώντα που διδαχθήκατε. Από την αρχαία ελληνική ιστορία είναι γνωστή η αναγνώριση της Αθήνας ως κυρίαρχης δύναμης στον τότε ελλαδικό χώρο, μέχρι τη σύγκρουση της με τους Λακεδαιμόνιους. Η υπεροχή των Αθηναίων οφείλεται σε προηγούμενες επιτυχημένες ναυμαχίες (Αργινούσες, 404 π.Χ.) και στην πλεονεξία των πλοίων τους (186). Με τον τρόπο αυτό φέρονται αλαζονικά προς τους συμμάχους τους, αλλά και στους εχθρούς τους, υποτιμώντας τους. Ωστόσο, η Λακεδαιμόνα όντας ισχυρή δύναμη και μη δεχόμενη την καταπάτηση των ηθικών της αξιών, νικά την Αθήνα. Όπως κάθε νικητής πρέπει να επιβληθεί στον πολιορκημένο έτσι και η αναγνωρισμένη πλέον Σπαρτιατική Ηγεμονία πρέπει να επιβληθεί στην Αθήνα. Ο Λύσανδρος λοιπόν επιβάλει ολιγαρχικό πολίτευμα το οποίο αργότερα εξελίχτηκε σε τυραννικό. Μετά τη συμφωνία που σύναψαν οι Λακεδαιμόνιοι με τους Αθηναίους, οι Σπαρτιάτες θέλοντας να έχουν πλήρη κυριαρχία και έλεγχο, επέβαλαν το καθεστώς των Τριάκοντα τυράννων στην Αθήνα. Οι περισσότεροι από αυτούς, παρ’ όλο που προέρχονταν από την Αθήνα δε δίστασαν να προδώσουν την πατρίδα τους με το χειρότερο τρόπο, αφού συνεργάστηκαν με το αντίπαλο στρατόπεδο. Οι τριάντα, για αν επιτύχουν τους στόχους τους, όμως, δε χρησιμοποίησαν δημοκρατικά μέσα, όπως γίνεται με ευκολία αντιληπτό μιας και ήταν τύραννοι. Με τον τρόπο αυτό, μετά την κατεδάφιση των Μακρών τειχών και των τειχών του Πειραιά, άρχισαν οι τιμωρίες με ακραίες, όμως, ποινές. Συνέλαβαν τους καταδότες που στην εποχή των δημοκρατικών είχαν ως επάγγελμα τη συκοφαντία, καθώς επίσης, επέβαλαν θανατική ποινή στην καλή τάξη. Η Βουλή των τριάντα δεν εξέφραζε κανενός είδους στεναχώρια για τις πράξεις της αυτές, καθώς τα μέλη της θεωρούσαν ότι δεν είχαν τίποτα κοινό με τους ανθρώπους αυτούς, χωρίς να λαμβάνουν υπ’ όψιν τους την κοινή τους καταγωγή. Κλείνοντας, οι Τριάκοντα δεν περιορίστηκαν σε αυτά, αλλά έστειλαν τον Αισχίνη στο Λύσανδρο για να τους δώσει φρουρά με σκοπό την καταδίκη όλων όσων τους δημιουργούσαν την υποψία ότι δε θα ανέχονταν τους παραμερισμούς τους. 2η: Που κατά τη γνώμη σας οφείλεται η σκληρότητα των πράξεών τους; Όπως έχουμε αναφέρει οι τριάντα τύραννοι για να εδραιώσουν την εξουσία τους παρενέβησαν σε πολλές αποτρόπαιες πράξεις. Γίνονται ωμοί, βίαιοι, αιμοσταγείς και δεν διστάζουν καθόλου να σκοτώσουν αθώους ανθρώπους χωρίς κανένα λόγο! Παραμένουν άκαρδοι και σκληροί . Ποιοι όμως είναι οι λόγοι για τους οποίους οι 30 ενεργούν με τέτοιους απάνθρωπους τρόπους; Αρχικά οι Σπαρτιάτες επιβάλουν στην Αθήνα τους 30 τυράννους για να κυριαρχήσει το ολιγαρχικό καθεστώς. Για να επιβληθούν όμως οι 30 με την σειρά τους θα έπρεπε να επικρατήσει η στεγνή βία. Φοβίζοντας και σκοτώνοντας λοιπόν το λαό τον αναγκάζουν να υπακούσει είτε εκούσια είτε ακουσία στις εντολές τους. Επίσης , άλλος ένας λόγος για τον οποίο οι τριάντα φέρονται αλαζονικά είναι πως μόνο με την σκληρότητα που τους διακατείχε , θα κατάφερναν τον απώτερο σκοπό τους δηλαδή την κυριαρχία τους και την κατάκτηση της εξουσίας της Αθήνας . Τέλος η ωμότητα των τυράννων και η τρομοκρατία τους έφεραν τα επιθυμητά αποτελέσματα αφού πολύ σύντομα, η διακυβέρνηση των Τριάκοντα εξελίχτηκε σε τυραννία. Δημιούργησαν μια σωματοφυλακή 300 ανθρώπων, οι οποίοι κουβαλούσαν μαστίγια, και χειρίστηκαν τη φρουρά που άφησαν οι Σπαρτιάτες. Επίσης ίδρυσαν ένα νέο σώμα δέκα ατόμων για να κυβερνήσουν τον Πειραιά, παραδοσιακό προπύργιο των δημοκρατικών. (http://el.wikipedia.org/wiki/) 3η: Αναζητήστε άλλες περιπτώσεις τυραννικών καθεστώτων στον αρχαίο ελληνικό κόσμο (π.χ. Πεισίστρατος, Πολυκράτης κ.ά.). Συγκρίνετε την πολιτική που άσκησαν, καθώς και τις πράξεις τους με τις αντίστοιχες των Τριάκοντα. Σε ποια συμπεράσματα καταλήγετε; Θεαγένης: Τύραννος των Μεγάρων (μέσα 7ου π. Χ αι.)τέθηκε επικεφαλής του αγώνα των χωρικών εναντίον των αριστοκρατικών της πόλης, τους οποίους κατόρθωσε να εξουδετερώσει. Περιβαλλόταν από ένοπλη φρουρά και βοήθησε τους φτωχούς με μεγάλα δημόσια έργα. Υπήρξε σύγχρονος του Αθηναίου Κύλωνος, τον οποίο βοήθησε στην ανεπιτυχή απόπειρα του να γίνει τύραννος της Αθήνας Περίανδρος: Τύραννος της Κορίνθου (7ος-6ος π.Χ. αι.). Διαδέχθηκε στην τυραννίδα τον πατέρα του Κύψελο. Ο χρόνος της αρχής του τοποθετείται μεταξύ 627-585 π.Χ. (ορισμένοι τον τοποθετούν 40 χρόνια αργότερα). Στην εποχή του η Κόρινθος έφτασε στο απόγειο της πολιτικής της, ιδρύοντας τις αποικίες της Απολλωνίας, της Επιδάμνου, και της Ποτίδαιας και ανακτώντας την Κέρκυρα. Από οικονομική άποψη η Κόρινθος υπήρξε στους χρόνους του Π. η κυριότερη πόλη της Ελλάδας με ακμάζουσα βιοτεχνία και εμπόριο. Αναφέρεται ότι ο Π., μολονότι στην αρχή της εξουσίας του ήταν ηπιότερος από τον πατέρα του, αργότερα αποδείχθηκε σκληρότερος και περισσότερο αιμοχαρής από αυτόν. Παραδίδεται μάλιστα ότι ο ίδιος προκάλεσε το θάνατο της συζύγου του, ερχόμενος έτσι σε σύγκρουση με τον πεθερό του, τον τύραννο της Επιδαύρου Προκλή ,του οποίου προσάρτησε τελικά τη χώρα. Ο Π. περιόρισε την πολυτέλεια και απαγόρευσε την αγορά δούλων, εξασφαλίζοντας έτσι εργασία στους θήτες και προστατεύοντας τους μικροκτηματίες. Απαγόρευσε επίσης τη συγκέντρωση αγροτών στην πόλη και την περιφορά αργόσχολων στην αγορά. Έκοψε νομίσματα και φρόντισε για την ανάπτυξη του εμπορίου και της ναυτιλίας, σκέφτηκε μάλιστα την διάνοιξη του ισθμού της Κορίνθου, αλλά αναγκάστηκε να παραιτηθεί από το σχέδιο αυτό εξ αιτίας της έλλειψης τεχνικών μέσων. Ο Π. Προστάτευσε τα γράμματα και τις τέχνες, και ο ίδιος μάλιστα συγκαταλεγόταν μεταξύ των επτά σοφών. Πεισίστρατος: Τύραννος των Αθηνών (περίπου 600 π.Χ.-528 π.Χ.). Καταγόταν από τη Βραυρώνα της Αττικής. Ευγενικής καταγωγής, εύγλωττος και φιλόδοξος, διακρίθηκε στον πόλεμο κατά των Μεγαρέων (565 π.Χ. Περίπου). Περί το 561 π.Χ. κατέλαβε την Ακρόπολη και ανέλαβε την εξουσία, αλλά οι αρχηγοί των “παραλίων” (δημοκρατικών) και των “πεδινών (αριστοκρατικών) ενώθηκαν εναντίον του και πέτυχαν την απομάκρυνση του (560/59 π.Χ.). Φαίνεται ότι ο Π., επωφελούμενος από τις συγκρούσεις των αντιπάλων του μεταξύ τους ( ο ίδιος φέρεται ως αρχηγός των “Διακρίων”, επέστρεψε και κατέλαβε ξανά την αρχή στην Αθήνα, με την υποστήριξη του Μεγακλέους, αρχηγού των “Παραλίων”, απομακρύνθηκε όμως πάλι γύρω στο 549 π.Χ. Ύστερα από νέα σύγκρουση με τον Μεγακλή. Τέλος περίπου το 538 π.Χ. Με τη βοήθεια μισθοφόρων Θηβαίων, Ναξίων κ.α ,κατέλαβε πάλι την εξουσία και κυβέρνησε ως τύραννος την Αθήνα ως τον θάνατό του. Ο Π. Δεν έθιξε βασικά τους πολιτειακούς θεσμούς, όπως είχαν διαμορφωθεί από την σολώνεια νομοθεσία. Επέβαλε όμως μεταρρυθμίσεις όπως τον περιορισμό της μεγάλης γαιοκτησίας και την υποστήριξη των μικρο-αγροτών, τη φορολογία του εισοδήματος ,νομισματικές μεταρρυθμίσεις κ.α οι οποίες βασικά περιόριζαν τη δύναμη των αριστοκρατικών και έδιναν στην διακυβέρνησή του χαρακτήρα μεταβατικό προς τη δημοκρατική διαμόρφωση της πολιτείας (αυτό επιβεβαιώνεται και από την υποστήριξη προς το εμπόριο και τη ναυτιλία). Από την άλλη όμως μεριά έθετε φραγμό στην εξέλιξη των δημοκρατικών θεσμών και στην πολιτική εξουσία του δήμου, που δεν εκπροσωπείται ούτε προβάλλει διεκδικήσεις στα πλαίσια “τυραννίδας”. Ο Π. υποστήριζε επίσης τα γράμματα και τις τέχνες (κατά την εποχή του γίνεται η πρώτη προσπάθεια συγκεντρώσεως και καταγραφής των ομηρικών επών), άρχισε την οικοδόμηση του ναού του Ολυμπίου Διός, δημιούργησε πολεμικό στόλο και αύξησε την επιρροή της Αθήνας στο Αιγαίο, θέτοντας τις βάσεις της αποικιακής της πολιτικής. Το καθεστώς του κατέρρευσε επί των διαδόχων του Ιππίου και Υππάρχου, με τη δολοφονία του δεύτερου και φυγή του πρώτου στην περσική αυλή. Πολυκράτης: Τύραννος της Σάμου (πέθανε το 522 π.Χ.). Από αριστοκρατική οικογένεια, κατέλαβε με την βοήθεια των οπαδών του την αφρούρητη πόλη, ενώ οι Σάμιοι έλλειπαν στο ιερό της ¨Ήρας για την ετήσια γιορτή της. Με την βοήθεια του τυράννου της Νάξου Λύγδαμι και προστατευμένος από μια ισχυρή δύναμη 1000 τοξοτών, κατόρθωσε να διατηρήσει την εξουσία στηριζόμενος στις κατώτερες τάξεις και πιέζοντας τους ευγενείς με περιορισμούς και οικονομικά βάρη. Ναυπήγησε μεγάλο στόλο και έκανε δημόσια έργα (αγορά, υδραγωγείο, λιμάνι, τάφρο, νέο Ήραιο) ,απασχολώντας έτσι πλήθος εργατών, φρόντισε επίσης για τη βελτίωση της κτηνοτροφίας και της εριουργίας. Έδωσε ώθηση στα γράμματα και στις τέχνες και στην αυλή του ήταν συγκεντρωμένοι διάσημοι ποιητές ( Ίβυκος, Ανακρέων). Με τον στόλο, του απέκτησε μεγάλη δύναμη: κατέλαβε διάφορα νησιά και παράλια του Αιγαίου και άσκησε συστηματική πειρατεία. Είχε συμμάχους του, εκτός από τον Λύγδαμι ,τον Πεισίστρατο και τον Φαραώ Άμασι. Ο Π. όμως δεν κατόρθωσε να κερδίσει τη συμπάθεια των υπηκόων του και είχε υιοθετήσει τον τρόπο ζωής και διακυβερνήσεως των ανατολικών μοναρχών. Όταν ο στόλος, που είχε στείλει σε βοήθεια του Καμβύση, ο οποίος είχε εισβάλει στην Αίγυπτο, αποστάτησε, ο Π. πολιορκήθηκε στη Σάμο από τους Λακεδαιμονίους και τους Κορίνθιους, κατόρθωσε να τους αποκρούσει, αλλά παρασύρθηκε σε παγίδα από τον σατράπη Οροίτη και πήγε στις Σάρδεις, όπου συνελήφθη και σταυρώθηκε. (Έγχρωμη Δομή – Εγκυκλοπαίδεια) Όπως είναι γνωστό πέρα των Τριάκοντα και άλλοι τύραννοι υπήρξαν και άφησαν το σημάδι τους στον ελλαδικό χώρο, έχοντας ο καθένας την δική του προσωπικότητα ενώ βλέπουμε ότι υπήρξε και “κληρονομιά” του καθεστώς αυτού από τα μεγαλύτερα στα μικρότερα μέλη της οικογένειας. Σε σύγκριση με τους Τριάκοντα, οι προαναφερθέντες τύραννοι είχαν και μία θετική πλευρά ενώ παράλληλα είχαν και σαν μέλημα τους τη ανάπτυξη της πόλης που κυβερνούσαν ή ακόμα και την προστασία των φτωχών και ανήμπορων ανθρώπων, χωρίς όλα αυτά να σημαίνουν πως δεν χρησιμοποίησαν βία ή ακόμα δεν ήταν αιμοχαρείς. Σε αυτό το σημείο οι Τριάκοντα κάνουν την διαφορά, αφού με τις πράξεις τους όχι μόνο δεν βοήθησαν αλλά χαντάκωσαν την Αθήνα προσπαθώντας να την φτάσουν σε ένα αρκετά εξευτελιστικό επίπεδο έχοντας παρ' όλα αυτά διπλωματικό σχέδιο σε περίπτωση μελλοντικής αντιστροφής ρόλων. Κατ' αυτό τον τρόπο ξεχωρίζουν από τους υπόλοιπους χωρίς αυτή τη φορά να υπάρχουν θετικά αποτελέσματα. 4η: Προβείτε σε μία σύγκριση του καθεστώτος των Τριάκοντα και της Αθηναϊκής δημοκρατίας της εποχής εκείνης. Υπήρχαν περιπτώσεις άσκησης βίας επί περιόδου δημοκρατίας; (π.χ. των Αθηναίων απέναντι στους συμμάχους τους); Υπαγορεύονταν από τους ίδιους λόγους με εκείνους των Τριάκοντα; Σε ποια από τις δύο παραπάνω περιπτώσεις υπήρχε μεγαλύτερη ωμότητα και γιατί; Μετά τη νίκη τους στους Αιγός ποταμούς και τελικά την ταπεινωτική ήττα τη Αθήνας στον Πελοποννησιακό πόλεμο, οι Σπαρτιάτες με επικεφαλής το Λύσανδρο, χωρίς να παρασύρονται από τον ενθουσιασμό, ελέγχουν πλήρως την πολιτική και στρατιωτική κατάσταση. Ο Λύσανδρος κάνει έξυπνες και όχι βιαστικές κινήσεις. Εν συνεχεία, οι Σπαρτιάτες προβαίνουν στη σύναψη ειρήνης με τους Αθηναίους, βασιζόμενοι σε συγκεκριμένους όρους. Μετά από την πρόταση του Δρακοντίδη (από το δήμο των Αφιδνών) και κάτω από τις πιέσεις του Λυσάνδρου η Εκκλησία δημιουργεί ένα σώμα 30 ατόμων, με στόχο τη δημιουργία πολιτεύματος (411 π.Χ.). Η επιλογή έγινε από τους φίλους του Θηραμένη και του Κριτία, εκ των οποίων ο πρώτος διαπραγματεύτηκε την ειρήνη και ο δεύτερος ήταν φιλολάκωνας αριστοκράτης. Ωστόσο, πολύ σύντομα η διακυβέρνηση των Τριάκοντα εξελίχτηκε σε τυραννία (http://el.wikipedia.org/wiki/) Όντας τύραννοι, η Σπάρτη του είχε παραχωρήσει κάποια δικαιώματα αντίστοιχα με τις υποχρεώσεις τους, Οι περισσότεροι από τους Τριάντα είχαν ίσες υποχρεώσεις και δικαιώματα. Παρ’ όλα αυτά, διακρίθηκαν κάποιες ηγετικές προσωπικότητες εξ’ αυτών. Παραδείγματα αποτελούν ο Αισχίνης, ο Ερατοσθένης, ο Θηραμένης, ο Κριτίας και ο Χαρικλής. (http://el.wikipedia.org/wiki/) Όσον αφορά τις πολιτικές πράξεις, οι Τριάκοντα περιόρισαν τον αριθμό των ατόμων που κατείχαν πλήρη πολιτικά δικαιώματα στους 3.000 και διόρισαν οι ίδιοι τα μέλη της Βουλής των 500, στην οποία είχαν ανατεθεί οι νομοθετικές αρμοδιότητες. Κατάργησαν τους νόμους του Εφιάλτη και του Αρχίστρατου, ακόμη και ορισμένους από εκείνους του Σόλωνα. Επιπλέον, οργάνωσαν τη δίωξη δημαγωγών και συκοφαντών. Ο Αριστοτέλης ερμηνεύει την κίνηση αυτή σαν μια προσπάθεια να γίνουν αρεστοί στους πολίτες, επειδή δήθεν αγωνίζονταν για το καλό της πόλης. Ωστόσο, από το καθεστώς τους δεν έλειψαν και οι βίαιες πράξεις καθώς ο Λύσανδρος έστελνε όσο το δυνατόν περισσότερους ανθρώπους στην Αθήνα, διότι η συγκέντρωση πληθυσμού σίγουρα θα της προκαλούσε προβλήματα λόγω έλλειψης τροφίμων (κλείσιμο εμπορικών λιμανιών). Δημιούργησαν μια σωματοφυλακή 300 ατόμων οι οποίοι κυκλοφορούσαν με μαστίγια και χειρίστηκαν τη φρουρά που άφησαν οι Σπαρτιάτες. Παραμερίζοντας τους θεσμούς της Αθήνας, προχώρησαν σε μια σειρά από εκτελέσεις μετοίκων και πλούσιων πολιτών, με σκοπό τη δήμευση των περιουσιών τους. (http://el.wikipedia.org/wiki/) Παρ’ όλες τις βιαιότητες και τις καταστροφές που προκλήθηκαν από τους Τριάκοντα και κατά συνέπεια από τους Λακεδαιμονίους, η Σπάρτη, ως Ηγεμονία πλέον, δεν έφθασε στα όρια των πράξεων της. Θα μπορούσε να γίνει πολύ πιο βίαιη και να φέρει την Αθήνα στα όρια της εξουθένωσης, γεγονός που δεν επιδίωξε. Στόχος της δεν ήταν η πλήρης καταπάτηση της Αθήνας, αλλά η επιβολή της ισχύος της σε αυτή. Με αφορμή τα παραπάνω, μπορούμε να χαρακτηρίσουμε τους Σπαρτιάτες διπλωμάτες, μιας και με την υπογραφή «ειρήνης» με τους Αθηναίους και τον –έστω και ελάχιστο- περιορισμό της ωμότητας τους απέναντι σε αυτούς (Αθηναίους), προσπαθούσαν να εξασφαλίσουν τη θέση τους, έτσι ώστε αν κάποια στιγμή οι Αθηναίοι οργάνωναν εξέγερση και τελικά κατάφερναν να κερδίσουν και πάλι την ελευθερία τους, να μην τους είχε δοθεί το έναυσμα για να τους φερθούν με το χειρότερο δυνατό τρόπο και τελικά να καταστρέψουν τους πρώην κατακτητές τους (Σπαρτιάτες) ολοκληρωτικά. Η Αθηναϊκή δημοκρατία ήταν το πολιτικό σύστημα που αναπτύχθηκε στην αρχαία ελληνική πόλη-κράτος της Αθήνας (που περιλάμβανε την κεντρική πόλη των Αθηνών και την περιβάλλουσα επικράτεια της Αττικής). Η Αθήνα ήταν η πρώτη γνωστή δημοκρατία και ίσως η πιο σημαντική κατά την αρχαιότητα. Και άλλες αρχαιοελληνικές πόλεις είχαν δημοκρατικό πολίτευμα αλλά κανένα από αυτά δεν ήταν εξίσου ισχυρό και σταθερό με αυτό των Αθηνών. Παραμένει μία μοναδική και εξαιρετικά ενδιαφέρουσα προσπάθεια άμεσης δημοκρατίας, όπου οι άνθρωποι δεν εξέλεγαν αντιπροσώπους για να αποφασίζουν στο όνομά τους, αλλά έπαιρναν οι ίδιοι αποφάσεις νομοθετικού και εκτελεστικού περιεχομένου. Δε συμμετείχε, ωστόσο, το σύνολο του πληθυσμού της πόλης, αλλά το σύνολο αυτών που είχαν πολιτικά δικαιώματα συγκροτούνταν ανεξαρτήτως από οικονομικά θέματα. (http://el.wikipedia.org/wiki/) Κατά τον 4ο αιώνα π.Χ.. ο πληθυσμός της Αθήνας μπορεί να περιλάμβανε περίπου 250.000-300.000. Οι οικογένειες των πολιτών μπορεί να ανέρχονταν σε 100.000 και από αυτούς περίπου 30.000 ήταν οι άνδρες ενήλικες που είχαν δικαιώματα να συμμετάσχουν στη συνέλευση. Στα μέσα του 5ου αιώνα π.Χ. ο αριθμός των ενηλίκων πολιτών ίσως έφθανε και τις 60.000, αλλά αυτός ο αριθμός έπεσε σημαντικά κατά τον Πελοποννησιακό πόλεμο. Μόνο άνδρες ενήλικοι που είχαν ολοκληρώσει τη διετή (από τα 18 μέχρι τα 20) στρατιωτική τους θητεία είχαν το δικαίωμα να συμμετάσχουν και να ψηφίσουν στη συνέλευση. Αυτό απέκλειε την πλειονότητα του πληθυσμού, δηλαδή τους δούλους, τις γυναίκες και τους μετοίκους. Οι Αθηναίοι πολίτες έπρεπε να είναι νόμιμα τέκνα πολιτών –και μάλιστα, μετά τις μεταρρυθμίσεις του Περικλή το 451 π.Χ., και από τους δύο γονείς τους, αποκλείοντας έτσι τα παιδιά Αθηναίων ανδρών και ξένων γυναικών. Η ιδιότητα του πολίτη μπορούσε να παραχωρηθεί από τη συνέλευση. Ορισμένες φορές παραχωρούνταν σε μεγάλες ομάδες, αλλά από τον 4ο αιώνα μπορούσε να παραχωρηθεί μόνο σε άτομα με ειδικό ψήφισμα, με απαρτία 6.000 ατόμων στην Εκκλησία. Η παραχώρηση γινόταν ως ανταμοιβή για υπηρεσίες που πρόσφερε ο καθένας στην πόλη. Από τις παραπάνω πληροφορίες συμπεραίνουμε ότι η έννοια του δημοκρατικού πολιτεύματος και του δήμου στην Αθήνα διέφερε αρκετά από τη σημερινή. Ο δήμος δεν αποτελούταν από το σύνολο των πολιτών, αλλά μόνο από τους ενήλικους Αθηναίους άνδρες, ενώ οι γυναίκες, τα παιδιά, οι μέτοικοι (εκτός ελάχιστων εξαιρέσεων - ισοτελείς μέτοικοι) και οι δούλοι δεν είχαν κανένα δικαίωμα συμμετοχής στα κοινά. Άρα, αν δεχθούμε τη σημερινή δημοκρατία ως ορθότερη, δεν είναι εύκολο να προβούμε σε σύγκριση του τότε με το τωρινό δημοκρατικό πολίτευμα, χωρίς φυσικά να αμφισβητείται και η ύπαρξή του εκείνη την εποχή, με διαφορετική όμως έννοια. Τα κεντρικά γεγονότα της Αθηναϊκής δημοκρατίας ήταν οι συνεδριάσεις της εκκλησίας. Σε αντίθεση με ένα κοινοβούλιο, τα ‘μέλη’ της εκκλησίας δεν εκλέγονταν, αλλά συμμετείχαν όλοι οι έχοντες πολιτικά δικαιώματα όποτε και αν ήθελαν. Η Αθηναϊκή δημοκρατία ήταν άμεση και όχι έμμεση. Κάθε ενήλικος πολίτης άνω των 20 μπορούσε να συμμετάσχει και μάλιστα θεωρούνταν καθήκον. Οι αξιωματούχοι επιλέγονταν είτε με κλήρωση είτε με άμεση ψηφοφορία. Τον 5ο αιώνα, υπήρχαν 10 τακτικές συνελεύσεις της εκκλησίας κάθε χρόνο, μία κάθε μήνα, ενώ μπορούσαν να συγκληθούν και έκτακτες, όποτε προέκυπτε ανάγκη. Τον επόμενο αιώνα καθορίστηκαν σαράντα συνελεύσεις της εκκλησίας, τέσσερις κάθε μήνα, μία εκ των οποίων ονομαζόταν ‘κυρία εκκλησία’. Μπορούσαν ακόμη να συγκληθούν επιπλέον συναντήσεις, ιδίως καθώς ως το 355 π.Χ. υπήρχαν ακόμη πολιτικές δίκες που δικάζονταν από την εκκλησία. (http://el.wikipedia.org/wiki/) Όλοι όσοι συμμετείχαν στην εκκλησία του δήμου είχαν το δικαίωμα της ισονομίας, της ισηγορίας και της παρρησίας. Η ισονομία εξασφάλιζε σε όλους τους πολίτες την ισότητα απέναντι στους νόμους χωρίς εξαιρέσεις. Αντίστοιχα, η ισηγορία τους προσέφερε το δικαίωμα της ελευθερίας έκφρασης προσωπικής άποψης στην Εκκλησία του Δήμου και τέλος, η παρρησία σε συσχέτιση με την ισηγορία παρακινεί το θάρρος και την ειλικρίνεια στην ελεύθερη έκφραση λόγου. Μετά τη λήξη των Μηδικών πολέμων η Αθήνα εκμεταλλευόμενη τις νέες συνθήκες της εποχής, κυρίως όμως το φόβο των ελληνικών πόλεων της Μικράς Ασίας και του Αιγαίου για τον περσικό κίνδυνο και τη δυσαρέσκειά τους προς τη Σπάρτη - εξαιτίας της αποτυχημένης εκστρατείας του Σπαρτιάτη στρατηγού Παυσανία εναντίον των Περσών (478 π.Χ.) - ανέλαβε την πρωτοβουλία να ενώσει όλες τις ελληνικές πόλεις και να δημιουργήσει το 478/7 π.Χ. τη Δηλιακή ή Α' Αθηναϊκή συμμαχία (Θουκυδίδης, Iστοριών 1.94-95). Πρόφαση για τη δημιουργία της συμμαχίας ήταν να εκδικηθούν οι Έλληνες τους Πέρσες για τις καταστροφές που έπαθαν κατά τους Μηδικούς πολέμους. Κύρια επιδίωξή τους όμως, ήταν να διατηρήσουν την ανεξαρτησία τους και να απελευθερώσουν τις ελληνικές πόλεις που βρίσκονταν κάτω από την περσική κυριαρχία. Θα διατηρούσαν μια κοινή επιθετική και αμυντική πολιτική και για το λόγο αυτό ορκίστηκαν να έχουν όλα τα μέλη της συμμαχίας τους ίδιους εχθρούς και φίλους (Θουκυδίδης, Iστοριών 1.96-97). Αρχικά, συμμετείχαν περίπου εκατόν σαράντα πόλεις, οι οποίες σύμφωνα με την κατάταξή τους στους φορολογικούς καταλόγους της Αθήνας, χωρίζονταν σε πέντε γεωγραφικές περιφέρειες: την Ιωνία, τον Ελλήσποντο, τη Θράκη, την Καρία και τα Νησιά. Οι πόλεις θα ήταν αυτόνομες και ισόψηφες, θα διατηρούσαν δηλαδή τους νόμους τους και θα είχαν τον ίδιο αριθμό ψήφων, ώστε να μην επηρεάζονται οι αποφάσεις της συμμαχίας μόνον από τις ισχυρότερες πόλεις. Καθορίστηκε ο αριθμός των πλοίων που θα διέθεταν οι σύμμαχοι, όπως η Λέσβος, η Χίος και η Σάμος και το ποσό του φόρου που θα κατέβαλλαν οι πόλεις που δε διέθεταν ναυτικό. Η είσπραξή του ανατέθηκε σε δέκα οικονομικούς αξιωματούχους, τους "Ελληνοταμίες", που θα ήταν αθηναίοι πολίτες, θα εκλέγονταν από την Εκκλησία του δήμου και θα ήταν υπόλογοι σε αυτήν. Ως τόπος για τη συνάντηση των αντιπροσώπων των σύμμαχων - πόλεων και για τη φύλαξη του ταμείου τους, επιλέχτηκε το ιερό του Απόλλωνα στη Δήλο. Αργότερα το ταμείο μεταφέρθηκε στην Αθήνα και τοποθετήθηκε μέσα στον Παρθενώνα. (http://www.fhw.gr/chronos/). Η Δεύτερη Αθηναϊκή Συμμαχία ήταν συμμαχία που ίδρυσε η Αθήνα το 377 π.Χ. μετά το τέλος του Κορινθιακού πολέμου όπου η Σπάρτη συνέχισε να δείχνει ηγεμονικές τάσεις. Αποτελούσε ως ένα βαθμό αναβίωση της παλαιότερης Δηλιακής συμμαχίας που είχε διασπαστεί μετά την ήττα των Αθηναίων στον Πελοποννησιακό πόλεμο. Σκοπός ης ίδρυσής της ήταν η προστασία των συμμαχικών κρατών από τις Σπαρτιατικές επεμβάσεις. Η συμμαχία διατηρήθηκε μέχρι το 355 π.Χ., οπότε και αποστάτησαν οι περισσότερες συμμαχικές πόλεις. Τα επόμενα χρόνια με τη δράση των Αθηναίων στρατηγών η συμμαχία επεκτάθηκε. Οι Αθηναίοι παράλληλα πραγματοποίησαν επιχειρήσεις στο Ιόνιο με τον Ιφικράτη και τον Τιμόθεο και έφεραν στη συμμαχία την Κεφαλονιά, την Λευκάδα και την Κέρκυρα. Οι επιχειρήσεις τους αυτές τους έφεραν σε σύγκρουση με την Σπάρτη με την οποία κατέληξαν σε συμφωνία ειρήνης και διέκοψαν τις επιχειρήσεις στην περιοχή. (http://el.wikipedia.org/wiki/) Ωστόσο, η Αθήνα δε χρησιμοποίησε τη Α’ Συμμαχία μόνο ως μέσο επικράτησης στους Πέρσες, αλλά και ως μέσο επιβολής στους συμμάχους της. Με τη μεταφορά του συμμαχικού ταμείου από τη Δήλο στην Αθήνα, έγινε ακόμη πιο φανερή η επιθυμία της για επικράτηση σε όλη τη Συμμαχία και τελικά η μετατροπή της σε μεγάλη Ηγεμονία. Η ουσιαστική όμως εκδήλωση της μετατροπής της επιτεύχθηκε με τις ένοπλες επεμβάσεις των Αθηναίων στις συμμαχικές πόλεις που παρουσίαζαν διαθέσεις αποχώρησης από τη συμμαχία. (Αρχαία Ιστορία, Α’ Λυκείου, σελ.93). Το παραπάνω αποτελεί ένα πολύ εύστοχο παράδειγμα για τον τρόπο με τον οποίο φέρονταν οι Αθηναίοι στους συμμάχους τους. Δεν τηρούσαν τη συμφωνία «συμμαχίας», αλλά αντίθετα αφού τους είχαν πάρει με το μέρος τους τούς εκμεταλλεύονταν δίχως κάποια αίσθηση σεβασμού απέναντί τους και στη δημοκρατία που - λεκτικά τουλάχιστον - υποστήριζαν . Στην περίπτωση όπου κάποια πόλη –κράτος δεν ήθελε να συμμαχήσει, η Αθήνα δε το διαπραγματευόταν. Χαρακτηριστικό αποτελεί το ακόλουθο παράδειγμα, στο οποίο ο Θουκυδίδης με αφορμή την άρνηση της Μήλου για την ένταξή της στην Αθηναϊκή Συμμαχία: «Αφού και οι δυο μας ξέρουμε ότι στις ανθρώπινες σχέσεις το δίκαιο έχει αξία, όταν ίση υπάρχει ισχύς για την επιβολή του, και πως, όταν αυτό δεν συμβαίνει, οι δυνατοί κάνουν όσα τους επιτρέπει η ισχύς τους και οι αδύναμοι αποδέχονται ό,τι τους επιβάλλει η αδυναμία τους». (θουκιδίδου, Ιστορίαι, Ε, 89, 10 – 4 – Ηλίας Κουσκουβέλης). Κάθε πόλη - κράτος έχει ως κύριο σκοπό της το εθνικό της συμφέρον. Το κράτος αυτό μπορεί να έχει ολιγαρχικό καθεστώς ή κάτι παρεμφερές όπως μοναρχία ή ακόμη και τυραννία. Στα πολιτεύματα αυτά δε θεωρείται περίεργη η χρήση βίας, μιας και η άσκηση εξουσίας από ένα μονάρχη ή τους «ολίγους» αποβλέπει σε ένα πιο σκληρό μέσο για την επιβολή της τάξης. Ωστόσο, πολλές φορές παρατηρούμε και στα δημοκρατικά πολιτεύματα άσκηση βίας. Αυτό δεν είναι απαραίτητα λάθος, καθώς οι πόλεις – κράτη δεν παύουν να ενδιαφέρονται και να επικεντρώνονται στο εθνικό τους συμφέρον. Αναμφίβολα δεν πρέπει να αποτελεί το κυρίαρχο μέσο, αλλά πολλές φορές είναι αρκετά δύσκολο έως και ακατόρθωτο να αποφευχθεί. Η Αθηναϊκή Ηγεμονία όπως και οι Τριάκοντα τύραννοι, ασκούσαν βία επί περιόδου δημοκρατίας. Βέβαια, οι λόγοι σε κάθε περίπτωση διέφεραν ριζικά. Στην πρώτη περίπτωση (Αθηναϊκή Ηγεμονία), οι Αθηναίοι θέλοντας να επιβάλουν τη δύναμή τους με οποιονδήποτε τρόπο και μη έχοντας κάποια άλλη επιλογή, ασκούν βία. Επίσης, κύριο μέλημα τους είναι η επέκταση της Ηγεμονίας, καθώς γνωρίζουμε και από παλαιότερα την επιθυμία τους για επεκτατική πολιτική. Η οικονομία μεμονωμένη, αλλά και σε συσχέτιση με το εμπόριο αποτελούν άλλον έναν σημαντικό της στόχο. Τέλος, η ασφάλεια της σαν Ηγεμονία και η προστασία της από τυχόν επιθέσεις αντιπάλων που το επιτυγχάνεται μόνο με βιαιότητες. Οι Τριάκοντα τύραννοι από την άλλη πλευρά, θεωρούσαν κύριο μέλημα τους την επίδειξη της δύναμης τους, γεγονός που κατάφερναν με την άσκηση βίας. Ακόμη, η επιβολή της ισχύος καθιστούσε την εξουσία τους ακόμη πιο ισχυρή. Επιπροσθέτως, ο περιορισμός του δημοκρατικού πολιτεύματος σε (3.000 πολίτες) αποτελούσε ένα κύριο βήμα για την αποφυγή μιας μελλοντικής ανάκαμψης της Αθηναϊκής Ηγεμονίας. Σε περίπτωση που προκύψει ανάκαμψη της Ηγεμονίας, οι Σπαρτιάτες δεν κινδυνεύουν για πλήρη καταπάτηση από τους Αθηναίους λόγω της ύπαρξης έστω και λιγοστής κατανόησης από την Σπάρτη και τους Τριάκοντα επί σπαρτιατικής κυριαρχίας, αλλά θα υπάρξει ισορροπία, η οποία με τη σειρά της θα οδηγήσει σε σύναψη ειρήνης. Σύμφωνα με τον Clausewitz, Γερμανός Θεωρητικός του Πολέμου, η ωμότητα αποτελεί το κύριο χαρακτηριστικό ενός πολέμου. Χωρίς αυτή δε είναι δυνατό να συμβεί πόλεμος. Η ωμότητα συνδέεται άρρηκτα με την εχθρότητα, η οποία είναι μία από τις κύριες αιτίες του πολέμου. Ας πάρουμε ως παράδειγμα έναν Σύγχρονο Εμφύλιο πόλεμο, 1946-1949, ο οποίος χαρακτηρίζεται από μία σειρά ένοπλων συρράξεων που πραγματοποιήθηκαν στον ελλαδικό χώρο μεταξύ του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδος και του Ελληνικού Στρατού. Διήρκησε από το Μάρτιο του 1946 έως τον Αύγουστο του 1949. Ο Ελληνικός Εμφύλιος θεωρείται διεθνώς ως η πρώτη πράξη του Ψυχρού πολέμου στη μεταπολεμική ιστορία και ήταν η μεγαλύτερη πολεμική σύγκρουση με τις μεγαλύτερες απώλειες που γνώρισε η χώρα από το 1830 μέχρι και σήμερα. (http://el.wikipedia.org/wiki/) Με το προαναφερθέν παράδειγμα, γίνεται αντιληπτή η ύπαρξη ωμότητας σε Εμφύλια σύρραξη και μάλιστα στον ελλαδικό χώρο και μετά από χρόνια αναγνώρισης της Ελλάδας ως ενιαίο κράτος. Την εποχή της Αθηναϊκής και της Σπαρτιατικής Ηγεμονίας, στην Ελλάδα, πέρα από την Πανελλήνια Ιδέα δεν υπήρχε τίποτε άλλο που να επιδεικνύει την ύπαρξη ενιαίου κράτους. Η κάθε πόλη – κράτος ήταν αυτόνομη και ανεξάρτητη από τις υπόλοιπες (εκτός αν ήταν ενταγμένη σε κάποια συμμαχία). Από την άλλη πλευρά, η Αθηναϊκή Ηγεμονία, δεν περιοριζόταν στην έκταση της Αθήνας και του Πειραιά, αλλά επεκτεινόταν και σε όλη την υπόλοιπη, συνήθως, παραθαλάσσια ακτή, κατακτώντας μερικές περιοχές έξω από τα σύνορά της. Με τα παραπάνω δεδομένα καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι ο πόλεμος μεταξύ των δύο Ηγεμονιών (Αθήνας – Σπάρτης) και των πόλεων – κρατών τους μπορεί να θεωρηθεί διακρατικός, γιατί λαμβάνει χώρα σε δύο ξεχωριστά για τότε κράτη (πόλεις – κράτη). Παρ’ όλα αυτά, μπορεί σίγουρα να χαρακτηριστεί και Εμφύλιος μιας και μιλάμε για τον ευρύτερο ελλαδικό χώρο, αλλά δε συσχετίζεται με τη σημερινή έννοια της Εμφύλιας σύρραξης. Εν αντιθέσει, ο εκβιασμός και η εκμετάλλευση που ασκούσε η Αθηναϊκή Ηγεμονία στους συμμάχους της, μπορεί να χαρακτηριστεί ωμότερη μορφή βίας, καθώς το πολίτευμα είναι δημοκρατικό και δε μπορεί να στηρίζεται στην άσκηση βίας και στην εκμετάλλευση της συμμαχικής περιουσίας για εξάπλωση και ισχυροποίησή της. Ακόμη, χρησιμοποιεί τη συμμαχία ως μέσο – εργαλείο εκμετάλλευσης των λιγότερο ισχυρών, αντί να επιδιώκει την ανάπτυξη τους. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ • Αρχαία Ιστορία, Α’ Λυκείου, σελ.93 • http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A4%CF%81%CE%B9%CE%AC%CE%BA%CE%BF%CE%BD%CF%84%CE%B1_%CE%A4%CF%8D%CF%81%CE%B1%CE%BD%CE%BD%CE%BF%CE%B9 • Έγχρωμη Δομή – Εγκυκλοπαίδεια – Τόμοι 12-13 • http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A4%CF%81%CE%B9%CE%AC%CE%BA%CE%BF%CE%BD%CF%84%CE%B1_%CE%A4%CF%8D%CF%81%CE%B1%CE%BD%CE%BD%CE%BF%CE%B9 • http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A4%CF%81%CE%B9%CE%AC%CE%BA%CE%BF%CE%BD%CF%84%CE%B1_%CE%A4%CF%8D%CF%81%CE%B1%CE%BD%CE%BD%CE%BF%CE%B9#.CE.9C.CE.AD.CE.BB.CE.B7 • http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A4%CF%81%CE%B9%CE%AC%CE%BA%CE%BF%CE%BD%CF%84%CE%B1_%CE%A4%CF%8D%CF%81%CE%B1%CE%BD%CE%BD%CE%BF%CE%B9 • http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CE%B8%CE%B7%CE%BD%CE%B1%CF%8A%CE%BA%CE%AE_%CE%B4%CE%B7%CE%BC%CE%BF%CE%BA%CF%81%CE%B1%CF%84%CE%AF%CE%B1 • http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CE%B8%CE%B7%CE%BD%CE%B1%CF%8A%CE%BA%CE%AE_%CE%B4%CE%B7%CE%BC%CE%BF%CE%BA%CF%81%CE%B1%CF%84%CE%AF%CE%B1 • http://www.fhw.gr/chronos/05/gr/politics/211ath_alliance.html • http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%94%CE%B5%CF%8D%CF%84%CE%B5%CF%81%CE%B7_%CE%91%CE%B8%CE%B7%CE%BD%CE%B1%CF%8A%CE%BA%CE%AE_%CE%A3%CF%85%CE%BC%CE%BC%CE%B1%CF%87%CE%AF%CE%B1 • Θουκιδίδου, Ιστορίαι, Ε, 89, 10 – 4 – Ηλίας Κουσκουβέλης - Εισαγωγή στις Διεθνείς Σχέσεις – Εκδόσεις Ποιότητα • http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%95%CE%BB%CE%BB%CE%B7%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CF%8C%CF%82_%CE%95%CE%BC%CF%86%CF%8D%CE%BB%CE%B9%CE%BF%CF%82_%CE%A0%CF%8C%CE%BB%CE%B5%CE%BC%CE%BF%CF%82_1946-1949

Παρασκευή 5 Απριλίου 2013

ΞΕΝΟΦΩΝΤΟΣ ΕΛΛΗΝΙΚΑ Α΄ΛΥΚΕΙΟΥ. ΤΟ ΤΥΡΑΝΝΙΚΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΤΩΝ ΤΡΙΑΚΟΝΤΑ

Ομαδική εργασία των Δ.Κ., Κ.Γ. καιΙ.Ν. 1)Σε ποιές αποτρόπαιες πράξεις προέβησαν οι τριάκοντα για να εδραιώσουν την εξουσία τους ; Οι Τριάκοντα Τύραννοι συνιστούσαν μια ολιγαρχική κυβέρνηση τριάντα ατόμων, η οποία διαδέχτηκε την αθηναϊκή δημοκρατία μετά το τέλος του Πελοποννησιακού πολέμου διήρκεσε 8 μήνες, το 404 π.Χ. Οι τριάκοντα προκειμένου να εδραιώσουν την εξουσία τους προέβησαν σε αποτρόπαιες πράξεις κατά των αντιπάλων τους ,καθώς εκτελούσαν πολιτικές δίκες που οδηγούσαν σε πράξεις δολοφονικής ωμότητας με αποτέλεσμα οι αντίπαλοι να βρουν ξαφνικά το θάνατο χωρίς να προηγηθεί δίκη. Τρανό παράδειγμα είναι αυτό με τον Θηραμένη ο όποιος επιθυμούσε ένα πολίτευμα που θα στηριζόταν σε μια μεγάλη βάση εύπορων πολιτών, η οποία θα περιελάμβανε και πλούσιους μη πολίτες. Ο Κριτίας, αντίθετα, πρέσβευε την άσκηση εξουσίας βασισμένης στην δύναμη. Συνεπώς, ο Κριτίας ενορχήστρωσε την εξόντωση του Θηραμένη: σε πρώτο στάδιο, πέρασε ένα νόμο βάσει του οποίου οι Τριάκοντα είχαν την εξουσία να εκτελούν όσους δεν άνηκαν στους τρισχιλίους. Κατόπιν, πέρασε έναν άλλο νόμο που απέκλειε από το σώμα των πολιτών εκείνους που συμμετείχαν στην καταστροφή των τειχών της πύλης της Ηετιωνείας ή που, γενικότερα, έδρασαν ενάντια στην προγενέστερη τυραννίδα των Τετρακοσίων. Οι αποφάσεις αυτές πάρθηκαν κατά τη διάρκεια της δίκης του Θηραμένη . Αρχικά ο Θηραμένης αφού σταμάτησε να αγορεύει και είπε αυτά ,η βουλή έγινε φανερή ότι τον επιδοκίμασε, ο Κριτίας αφού κατάλαβε ότι ο Θηραμένης θα ξεφύγει αν η βουλή αποφασίσει με ψηφοφορία γι αυτόν , πλησίασε και συζήτησε με τους Τριάκοντα . Αφού τελείωσε βγήκε έξω από την αίθουσα της βουλής και διέταξε αυτούς που είχαν τα μαχαίρια να σταθούν φανερά μπροστά στην βουλή , κοντά στο ξύλινο κιγκλίδωμα . Και αφού ξαναμπήκε στην βουλή είπε πως αυτοί οι άνδρες μπροστά στο κιγκλίδωμα δεν θα τους επιτρέψουν να αθωώσουν ένα άνδρα που βλάπτει φανερά την ολιγαρχία και ύστερα είπε πως θα εξαλείψει τον Θηραμένη με την σύμφωνη γνώμη όλων και θα τον καταδικάσουμε σε θάνατο . Αφού άκουσε όλα αυτά ο Θηραμένης πήδησε πάνω στην εστία όχι γιατί θα του ήταν χρήσιμος , αλλά για να αποδείξει ότι δεν είναι άδικοι μόνο προς τους ανθρώπους αλλά και προς τους θεούς . Πράγμα το οποίο αμέσως αποδείχθηκε καθώς ο κήρυκας των Τριάκοντα κάλεσε τους Έντεκα να συλλάβουν τον Θηραμένη Η βίαιη σύλληψη του Θηραμένη την ώρα της ικεσίας αποδεικνύει ότι οι Τριάκοντα και συγκεκριμένα ο Κριτίας παραβιάζει τους νόμους του θεϊκού δίκαιου. Η παραβίαση του ασύλου θεωρείται μεγάλη ασέβεια που μόλυνε ολόκληρη την κοινωνία. Ύστερα αφού τον συνέλαβαν τον καταδίκασαν να πιει κώνειο. Επίσης έγινε συστηματικός διωγμός των δημοκρατικών αθηναίων . Ο Ισοκράτης λέει ότι φονεύθηκαν 5.000 αθηναίοι . Όσοι γλύτωσαν κατέφυγαν στο Αργος και στη Θήβα. Επιπροσθέτως διέταξαν όποιον βρει τους πρόσφυγες και δεν τους παραδώσει θα πληρώσει πρόστιμο. 2)Πού, κατά την γνώμη σας, οφείλεται η σκληρότητα των πράξεών τους ; Μετά την κατάργηση της αθηναϊκής δημοκρατίας μέχρι και το τέλος του Πελοποννησιακού Πολέμου, είχαν την εξουσία οι Τριάκοντα τύραννοι, οι οποίοι συγκροτούσαν μια ολιγαρχική κυβέρνηση τριάντα ατόμων. Το καθεστώς τους είχε διάρκεια περίπου ενός έτους, το 404 π.Χ . Το ολιγαρχικό πολίτευμα των Τριάκοντα το επέβαλε στους Αθηναίους ο Σπαρτιάτης στρατηγός Λύσανδρος μετά την ήττα της Αθήνας και την παράδοση της στο τέλος του Πελοποννησιακού πολέμου που διεξαγόταν μεταξύ Αθήνας και Σπάρτης. Ο Λύσανδρος και οι ολιγαρχικοί χρησιμοποίησαν διάφορους τρόπους βίας ώστε να πετύχουν τον εκφοβισμό των πολιτών και να εκμηδενίσουν την αντίστασή τους έτσι ώστε να παγιωθεί το ολιγαρχικό καθεστώς. Ενώ είχε συμφωνηθεί μεταξύ των ολιγαρχικών και της Εκκλησίας του Δήμου ότι οι Αθηναίοι θα διατηρούσαν το πατροπαράδοτο πολίτευμα της δημοκρατίας αυτό δεν έγινε καθώς επικράτησαν οι Τύραννοι. Υπάρχουν πολλά στοιχεία που αποδεικνύουν την αυθαιρεσία του τυραννικού καθεστώτος των Τριάκοντα. Αρχικά, ενώ είχαν υποσχεθεί να συντάξουν ένα σύνταγμα που θα ρύθμιζε τον πολιτικό βίο τον Αθηναίων, συνεχώς ανέβαλλαν την συγγραφή του. Αυτό έγινε με σκοπό να έχουν την ελευθερία να κυβερνούν αυθαίρετα και να κερδίσουν χρόνο μέχρι να ισχυροποιηθούν στην εξουσία. Ακόμα, διόρισαν έμπιστά τους άτομα σε διάφορες σημαντικές θέσεις στην εξουσία ώστε να ελέγχουν την πολιτική ζωή της Αθήνας. Επιπλέον, ζήτησαν από τον Λύσανδρο να τους παραχωρηθεί φρουρά, την οποία θα συντηρούσαν οι ίδιοι με σκοπό να συλλαμβάνουν και να καταδικάζουν τους συκοφάντες, ώστε να αποκτήσουν τη συμπάθεια του λαού και να προβάλλουν την σκληρότητα τους απέναντι στην αδικία. Επιπρόσθετα, προσέφεραν ειδική περιποίηση στον Καλλίβιο, με σκοπό αυτός να εγκρίνει τις συλλήψεις αθώων πολιτών που θεωρούνταν απειλή για το τυραννικό καθεστώς τους. Στη συνέχεια, αφού είχαν την έγκριση του Καλλίβιου, προχώρησαν σε παρανομίες, όπως την εκκαθάριση από αντιδραστικούς πολίτες και γενικότερα τη δικτατορική κυβέρνηση. Η αυθαιρεσία τους επίσης φαίνεται από την άδικη δίκη και εκτέλεση του Θηραμένη, κατά την οποία ο Κριτίας παραβίασε το νόμο και εξέδωσε ο ίδιος την απόφαση της εκτέλεσης του και όχι το αρμόδιο δικαστήριο. Τέλος, λειτούργησαν με πράξεις αντιδημοκρατικές, ανήθικες και ακραίες, όπως η απαγόρευση της εισόδου στην πόλη όσων δεν ήταν στον κατάλογο των “τρισχιλίων”, η δήμευση των περιουσιών τους, η εκτέλεση πολλών πολιτικών αντιπάλων και ο εξαναγκασμός πολλών αθηναίων πολιτών σε αυτοεξορία στον Πειραιά, στα Μέγαρα και στη Θήβα. Το ολιγαρχικό καθεστώς των Τριάκοντα παρέμεινε στην εξουσία για 8 περίπου μήνες και ο λόγος ήταν ότι τα τυραννικά καθεστώτα δεν έχουν ηθικά ερείσματα, προβαίνουν σε ιδιοτελείς πράξεις, τρομοκρατούν τους πολιτικούς αντιπάλους και τους πολίτες χρησιμοποιώντας βία και έρχονται σε αντίθεση με τη κοινή γνώμη. (http://www.logotexniki.com/keimena/a---th/zachare-elle---mathetria-2014/zachare-elle-kamentsidou-athanasia---e-katargese-tes-demokratias-sten-epoche-ton-triakonta-kai-oi-antidemokratikes-tous-energeies-se-synkrise-me-to-semera) 3)Αναζητήστε άλλες περιπτώσεις τυραννικών καθεστώτων στον αρχαίο ελληνικό κόσμο (π.χ. Πεισίστρατος , Πολυκράτης κ.ά.) . Συγκρίνετε την πολιτική που άσκησαν , καθώς και τις πράξεις τους με τις αντίστοιχες των Τριάκοντα . Σε ποιά συμπεράσματα καταλήγετε ; Τριάκοντα: Οι Τριάκοντα Τύραννοι συνιστούσαν μια ολιγαρχική κυβέρνηση τριάντα ατόμων, η οποία διαδέχτηκε την αθηναϊκή δημοκρατία μετά το τέλος του Πελοποννησιακού Πολέμου. Διήρκεσε 8 μήνες, το 404 π.Χ. Τον τρόπο αυτό διακυβέρνησης επέβαλε στους Αθηναίους ο Σπαρτιάτης στρατηγός Λύσανδρος μετά την παράδοση της πόλης, την οποία διαπραγματεύτηκε ένας από τους μελλοντικούς τυράννους, ο Θηραμένης. Η Εκκλησία του Δήμου προέβαλε αντίσταση, ωστόσο με τη βοήθεια μιας σπαρτιατικής φρουράς που εγκαταστάθηκε στην πόλη οι Τριάκοντα, με τον Κριτία επικεφαλής, εγκαθίδρυσαν ένα καθεστώς τρόμου, το οποίο διατήρησε στο ακέραιο τα πολιτικά δικαιώματα μοναχά 3.000 ατόμων, μέλη της δικής τους παράταξης. Οι αντίπαλοί τους μπορούσαν να βρουν ξαφνικά το θάνατο χωρίς να προηγηθεί δίκη. Εκείνοι που αντιστάθηκαν στην εξέλιξη αυτή των πραγμάτων εξοντώθηκαν χωρίς οίκτο, ανάμεσά τους κι ο ίδιος ο Θηραμένης που εξαναγκάστηκε να πιει κώνειο. Τον Ιανουάριο του 403 π.Χ., μετά από επτά ή οκτώ μήνες στην εξουσία, οι Τριάκοντα εκδιώχθηκαν από το Θρασύβουλο προς μεγάλη ανακούφιση των κατοίκων. Οι Τριάκοντα μείωσαν τον αριθμό των ατόμων που κατείχαν πλήρη πολιτικά δικαιώματα στους 3.000 και διόρισαν οι ίδιοι τα μέλη της Βουλής των 500, η οποία είχε νομοθετικές αρμοδιότητες. Κατάργησαν τους νόμους του Εφιάλτη και του Αρχίστρατου, ακόμη και ορισμένους από εκείνους του Σόλωνα. Επιπλέον, οργάνωσαν τη δίωξη δημαγωγών και συκοφαντών. Ο Αριστοτέλης ερμηνεύει την κίνηση αυτή σαν μια προσπάθεια να γίνουν αρεστοί στους πολίτες, επειδή δήθεν αγωνίζονταν για το καλό της πόλης Ωστόσο, πολύ σύντομα, η διακυβέρνηση των Τριάκοντα εξελίχτηκε σε τυραννία. Δημιούργησαν μια σωματοφυλακή 300 ανθρώπων, οι οποίοι κουβαλούσαν μαστίγια, και χειρίστηκαν τη φρουρά που άφησαν οι Σπαρτιάτες. Επίσης ίδρυσαν ένα νέο σώμα δέκα ατόμων για να κυβερνήσουν τον Πειραιά, παραδοσιακό προπύργιο των δημοκρατικών. Παραμερίζοντας τους θεσμούς, προχώρησαν σε μια σειρά από εκτελέσεις μετοίκων (μεταξύ των οποίων ήταν ο Πολέμων (ή Πολεμίων), αδερφός του ρήτορα Λυσία, ο οποίος δεν κατόρθωσε να ξεφύγει) και πλουσίων πολιτών, ώστε να δημεύσουν την περιουσία τους. Οι εκτελέσεις αυτές τελικά έσπειραν τη διχόνοια ανάμεσα στους Τριάκοντα. Το ένα στρατόπεδο εκπροσωπούσε ο Κριτίας με τις εξτρεμιστικές του ιδέες, ενώ το άλλο ο Θηραμένης με τη μετριοπαθή του στάση . Πεισίστρατος: Ο Πεισίστρατος υπήρξε κατά διαστήματα για συνολικά περίπου 20 χρόνια τύραννος των Αθηνών, στην περίοδο 561 έως 527 π.Χ. Προσπάθησε και κατάφερε να επιβάλει τυραννίδα τρεις φορές χρησιμοποιώντας άλλοτε συμμάχους από διάφορες πόλεις, άλλοτε από την ίδια την Αθήνα όπου υπήρχαν έντονες διαμάχες εξουσίας μεταξύ αντίπαλων ισχυρών οικογενειών, άλλοτε μισθοφορικό στρατό και άλλοτε τραγελαφικά τεχνάσματα. Τις πρώτες δύο φορές κατάφερε να επιβληθεί για μικρό χρονικό διάστημα, μετά το οποίο ανατράπηκε και εξορίστηκε. Την τρίτη φορά όμως έμεινε στην εξουσία μέχρι το θάνατό του. Αυτός επήλθε από φυσικά αίτια και σε μεγάλη ηλικία του Πεισιστράτου, το 527 π.Χ., οπότε τον διαδέχτηκαν οι Πεισιστρατίδες. Στο διάστημα της διακυβέρνησής του σπάνια εφάρμοζε στυγνή τυραννία και φρόντιζε να κρατά πολιτικές ισορροπίες μη καταλύοντας όλους τους θεσμούς ,σε σχέση με τους Τριάκοντα . Εντούτοις με πολλούς τρόπους παρακώλυε την πραγματική λειτουργία της δημοκρατίας και ήλεγχε όλους τους μηχανισμούς της εξουσίας, παίρνοντας κατά καιρούς και ακραία, σαφώς τυραννικά μέτρα. Δήμευσε τις περιουσίες όσων εξόρισε και τις μοίρασε στους ακτήμονες ή στους μικροκτηματίες και γενικά πήρε στη συνέχεια οικονομικά μέτρα υπέρ των αγροτών, βοσκών, θητών και φτωχών που αποτελούσαν και το βασικό λαϊκό έρεισμά του. Στήριξε την πολιτική του στον "πόλεμο κατά των πλουσίων" αλλά πήρε και μέτρα που τον έκαναν αρεστό ακόμα και σε εκείνους, επειδή τόνωσαν το εμπόριο και τη βιοτεχνία. Αυτό το έκανε τόσο για να ευημερεί η πόλη, όσο και για να προσεταιρίζεται όσους αριστοκράτες και αστούς εμπόρους μέχρι πρόσφατα στήριζαν το κόμμα των "παραλίων" ή εκείνη την εποχή, των Αλκμεωνίδων. Απέφυγε τους πολέμους και στα ειρηνικά χρόνια της κυβέρνησής του η οικονομία της Αθήνας βελτιώθηκε σημαντικά, κατασκευάστηκαν πολλά έργα και δημιουργήθηκε σημαντική βιβλιοθήκη. (www.wikipedia.gr) Πολυκράτης: Ο Πολυκράτης ήταν τύραννος της Σάμου κατά το δεύτερο μισό του 6ου αιώνα π.Χ. δεν είναι γνωστό ποια χρονολογία ακριβώς πήρε την εξουσία. Εκμεταλλεύτηκε μια γιορτή της Ήρας όταν όλοι βρίσκονταν έξω από την πόλη και ανέτρεψε το καθεστώς μαζί με τους αδερφούς του, που από τον Ηρόδοτο αναφέρονται ως Παντάγνωτος και Συλοσών. Μοίρασαν το νησί σε τρία μέρη και ο καθένας διοικούσε από ένα, όμως ο Πολυκράτης σκότωσε τον Παντάγνωτο και εξόρισε τον Συλοσώντα. Ακολουθώντας τη συνηθισμένη τακτική των τυράννων ο Πολυκράτης προσπάθησε πρώτα απ' όλα να εδραιώσει την εξουσία του. Σκότωσε ή εξόρισε όσο μπορούσε περισσότερους γεωμόρους, δηλαδή μεγαλογαιοκτήμονες, οι οποίοι επιθυμούσαν να εγκαταστήσουν στη Σάμο ολιγαρχικό πολίτευμα. Ο Πολυκράτης έφτιαξε ένα στόλο από εκατό πλοία και χίλιους τοξότες και λεηλατούσε τα νησιά του Αιγαίου, όπως για παράδειγμα τη Ρήνεια της Δήλου, την οποία αφιέρωσε στο Δήλιο Απόλλωνα. Κατάφερε επίσης να νικήσει το συνασπισμένο στόλο της Μιλήτου και της Λέσβου. Κατά τη διάρκεια της τυραννίας του, ο Πολυκράτης έκανε πολλά σπουδαία έργα στη Σάμο. Έφερε από τα Μέγαρα τον υδραυλικό Ευπαλίνο, ο οποίος κατασκεύασε το «Ευπαλίνειο όρυγμα» που ύδρευε με ασφάλεια την πόλη σε περίπτωση πολιορκίας. Περιτείχισε την ακρόπολη Αστυπάλαια, όπου έχτισε το πλούσιο ανάκτορο του. Επί ημερών του ακόμη, ανεγέρθηκε το Ηραίον, ο μεγαλύτερος ελληνικός ναός που είχε δει ο Ηρόδοτος. Στα ανάκτορά του έμειναν οι λυρικοί ποιητές Ανακρέων και Ίβυκος. Το συμπέρασμα στο οποίο καταλήγουμε είναι ότι οι Τριάκοντα εφάρμοζαν στυγνή τυραννία ενώ άλλοι τύραννοι όπως ο Πεισίστρατος και ο Πολυκράτης ,φρόντιζαν να κρατούν τις πολιτικές ισορροπίες. Επίσης παρατηρούμε πως οι Τριάκοντα παραμέριζαν τους θεσμούς και οδηγήθηκαν σε εκτελέσεις και διωγμούς προκειμένου να επικρατήσουν . 4)Προβείτε σε μία σύγκριση του καθεστώτος των Τριάκοντα και της Αθηναϊκής δημοκρατίας της εποχής εκείνης . Υπήρχαν περιπτώσεις άσκησης βίας επί περιόδου δημοκρατίας ; (π.χ. των Αθηναίων απέναντι στους συμμάχους τους ); Υπαγορεύονταν από τους ίδιους λόγους με εκείνους των Τριάκοντα ; Σε ποιά από τις δυο παραπάνω περιπτώσεις υπήρχε μεγαλύτερη ωμότητα και γιατί; Η Αθηναϊκή δημοκρατία αναπτύχτηκε στην αρχαία Ελληνική πόλη-κράτος. Η Αθήνα ήταν η πρώτη γνωστή δημοκρατία και ίσως η πιο σημαντική κατά την αρχαιότητα. Οι άνθρωποι δεν εξέλεγαν αντιπροσώπους για να αποφασίζουν στο όνομά τους αλλά έπαιρναν οι ίδιοι αποφάσεις νομοθετικών και εκτελεστικού περιεχομένου. Ο Σόλων, ο Κλεισθένης και ο Εφιάλτης συνέβαλαν στην ανάπτυξη του δημοκρατικού πολιτεύματος. Το τέλος της τυραννίας των Πεισαστρατιδών αποδόθηκε στην δολοφονία του Ιππάρχου. Η Αθηναϊκή δημοκρατία διακόπηκε δύο φορές από ολιγαρχικές επαναστάσεις προς το τέλος του Πελοποννησιακού πολέμου. Οι Αθηναϊκοί θεσμοί αναβίωσαν, αλλά είναι αμφισβητήσιμο σε πιο βαθμό ήταν πραγματική δημοκρατία. Υπήρχαν περιπτώσεις άσκησης βίας κατά την περίοδο της δημοκρατίας π.χ.α) ο Σωκράτης που τον υποχρέωσαν να πεθάνει β) ο εξοστρακισμός και γ) η απόφαση να κόψουν όχι το χέρι αλλά τον αντίχειρα του δεξιού χεριού ,ώστε όσοι θα συλλαμβάνονταν αιχμάλωτοι να μην μπορούν να πιάσουν δόρυ επομένως να μην μπορούν να πολεμήσουν αλλά να μπορούν να κρατούν το κουπί για να χρησιμοποιηθούν ως κωπηλάτες στα αθηναϊκά πλοία σε καταναγκαστικά έργα . Οι λόγοι που οδήγησαν σε άσκηση βίας στη δημοκρατία ήταν η ύπαρξη των θεσμών σε αντίθεση με την τυραννία Επομένως η παρανομία αυτή έγκειται όχι σε παράβαση γραπτών νόμων ή συμφωνιών μεταξύ των εμπόλεμων , αλλά στην παραβίαση άγραφων νόμων , καθιερωμένων, πανελλήνια , θεσμών για την τύχη ομήρων και αιχμαλώτων Δεν είναι αυθαίρετη άσκηση βίας, αλλά εφαρμογή των θεσμών.

ΕΡΓΑΣΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΤΩΝ ΤΡΙΑΚΟΝΤΑ ΤΥΡΑΝΝΩΝ. ΜΑΘΗΜΑ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ Α΄ΛΥΚΕΙΟΥ

ΟΜΑΔΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΩΝ Α.Κ ΚΑΙ Ε.Μ. 1.site wikipedia ΤΥΡΑΝΝΙΑ Οι Τριάκοντα ήταν μια ολιγαρχική κυβέρνηση που την αποτελούσαν τριάντα άτομα,όπου διαδέχτηκε την αθηναική Δημοκρατία μετά το τέλος του Πελοποννησιακού πολέμου. Είχε διάρκεια οκτώ μήνες. Σε αυτό το διάστημα οι Τριάκοντα εγκαθίδρυσαν ένα καθεστώς τρόμου. Οι αντίπαλοι τους μπορούσαν να βρούν ξαφνικό θάνατο χωρίς να προηγηθεί δίκη.Δημιούργησαν μια σωματοφυλακή από αδίστακτους νεαρούς οι οποίοι κουβαλούσαν μαχαίρια κατω από την μασχάλη και παραμερίζοντας τους θεσμούς χρησιμοποιούσαν την τρομοκρατία προς τους βουλευτές (ΕΛΛΗΝΙΚΑ κεφ3 παραγρ. 50) επίσης προχώρησαν σε μια σειρά από εκτελέσεις μετοίκων και πλουσίων πολιτών, ώστε να δημεύσουν την περιουσία τους.( ΕΛΛΗΝΙΚΑ κεφ4 παράγρ.1-7) 2.site ΓΕΛ ΒΕΡΟΙΑΣ ΘΕΜΑ Ο ΧΑΡΑΚΤΗΡΑΣ ΤΩΝ ΤΥΡΑΝΝΙΚΩΝ ΚΑΘΕΣΤΩΤΩΝ Η σκληρότητα των πράξεών τους οφείλεται κατά την γνώμη μου επειδή ο Κριτίας είχε εξοριστεί από τον λαό, και από προσωπικό μίσος και λόγω της απληστίας του χρήματος. 3.site wikipedia ΠΟΛΥΚΡΑΤΗΣ Αλλη περίπτωση τυραννικού καθεστώτος στον αρχαίο κόσμο ήταν το τυραννικό καθεστώς του Πολυκράτη. Εκμεταλεύτηκε μια γιορτή της Ηρας όταν όλοι βρίσκονταν έξω από την πόλη και ανέτρεψε το καθεστώς μαζί με τους αδελφούς του.Μοίρασε το νησί σε τρία μερη και ο καθένας διοικούσε από ένα. Η απληστία και η τρομοκρατία που χαρακτηρίζει τους τυράννους στιγμάτισε και τον Πολυκράτη όπου δεν δίστασε να σκοτώσει τον ένα του αδελφό, και να εξορίσει τον άλλο. 4.site wikipedia ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΙΑΚΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ Για να εδραιώσει την εξουσία του σκότωσε ή εξόρισε τους γεωμόρους οι οποίοι επιθυμούσαν να εγκαταστήσουν στην Σάμο ολιγαρχικό πολίτευμα Και στα δύο τυραννικά καθεστώτα βλέπουμε πως οι τύραννοι ανέβαιναν στην εξουσια με την βία χωρίς να είναι σύμφωνοι η βούληση της πλειοψηφίας.Οι δολοφονίες και οι εξορίες αποτελούσαν την δεύτερη φύση τους. Παρατηρούμε πώς ο Κριτίας με εκφοβισμό και συκοφαντία οδήγησε τον Θεαμένη στον θάνατο- το ίδιο έκανε και ο Πολυκράτης για τον αδελφό του τον Παντάγνωτο (Ηροδότου Ιστορίαι Βιβλίο Γ 39.1-3) Η Αθηναική Δημοκρατία δυστυχώς επηρεάστηκε από την ιμπεριαλιστική ιδέα να δημιουργήσει ένα ισχυρό εμπορικό κράτος χωρίς να μπορεί να ελέγξει τις αντιδράσεις των πόλεων της Συμμαχίας που δυσαρεστούνταν με την απώλεια της ανεξαρτησίας τους-καθώς και η μεταφορά του ταμείου όλων των Ελλήνων που είχε δημιουργηθεί για την αντιμετώπιση των περσών, ΧΩΡΙΣ ΕΓΚΡΙΣΗ από το ιερό νησί της Δήλου στην Αθήνα και η διοχέτευση των πόρων αυτών αποκλειστικά για την δημιουργία της <Αθηναικής Αυτοκρατορίας>. Η απληστία- τρομοκρατία δυστυχώς άγγιξε την Αθηναική Δημοκρατία. Και τα δύο καθεστώτα δεν έδειξαν σεβασμό στους θεσμούς και ιδιαίτερα η Αθηναική Δημοκρατία έδειξε το σκληρό της πρόσωπο όχι στον εχθρό αλλά στους Συμμάχους . Γι αυτό η ωμότητα της πράξης αυτής θεωρείται η μεγαλύτερη.