ΚΕΙΜΕΝΑ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ Α΄. ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΣΕΝΑΡΙΟΥ ΚΑΙ ΑΝΑΡΤΗΣΗ ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ

Σύμφωνα με το νέο Πρόγραμμα Σπουδών για το Λύκειο, η πρώτη διδακτική ενότητα του μαθήματος της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας αφορά στα "φύλα στη λογοτεχνία". Στα πλαίσια της εν λόγω ενότητας εφαρμόστηκε ένα 12ωρο σενάριο στην τάξη με τίτλο "η θέση της γυναίκας στην οικογένεια. Ο θεσμός της προίκας". Παρακάτω, αναρτήθηκαν οι εργασίες των παιδιών (ομαδικές), καθώς η μέθοδος που χρησιμοποιήθηκε ήταν η ομαδοσυνεργατική. ΟΙ ομάδες που δημιουργήθηκαν ήταν 6. Για τις ανάγκες των εργασιών των μαθητών, χρησιμοποιήθηκε το word ή το powerpoint. Στο παρόν λογοτεχνικό περιβάλλον, αναρτήθηκε το περιεχόμενο των εργασιών, γι΄αυτό και δεν υπάρχει η μορφή ppt. Ζητήθηκε να εισέλθουν οι μαθητές στο ιστολόγιο και να ανατροφοδοτήσουν, αφήνοντας τα σχόλιά τους, τις άλλες ομάδες. Περιμένουμε τα σχόλια όλων...

ΚΕΙΜΕΝΑ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ Α΄ΛΥΚΕΙΟΥ, Β΄ΟΜΑΔΑ

Β’Ομάδα ΤΜΗΜΑ Α4. ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2012-13 ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΣΤΙΧΩΝ ΤΗΣ Δ΄ΕΝΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥ «ΕΡΩΤΟΚΡΤΙΟΥ» ΣΕ ΘΕΑΤΡΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΤΙΤΛΟΣ ΣΕΝΑΡΙΟΥ: Ο ρόλος της γυναίκας στη οικογένεια. Ο θεσμός της προίκας ΡΗΓΑΣ: Κόρη μου, από την ώρα κείνη,που ήρθες στη γη, νοιάζομαι για σένα.Η κύρια έννοια των γονιών είναι να αποκατασταθεί το τέκνο τους. Σήμερα με τη μητέρα σου χαρήκαμε πολύ γιατί θεωρούμε ότι μία καλή τύχη διαφαίνεται για σένα. Ο λόγος; Να παντρευτείς το γιο του βασιλιά του Βυζαντίου. Και οι δύο έχετε πλούτη.Και θα πρέπει όσο το δυνατό γρηγορότερα να του δώσω απάντηση. Θα έρθει ο βασιλιάς να σε δει, να παντρευτείτε και να αποκτήσετε παιδιά. ΠΟΙΗΤΗΣ: (ΣΚΗΝΟΘΕΤΙΚΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ) Όσο ο βασιλιάς μιλούσε στην κόρη του, εκείνη χλώμιασε, έτρεμε και έσφιξε την καρδιά της. Και ήθελε να του απαντήσει πως δεν επιθυμούσε αυτόν τον γάμο. ΑΡΕΤΟΥΣΑ: Γονείς μου, ξέρετε πως νοιάζομαι για σας και επιθυμώ να σας βοηθώ και να μην σας αποχωριστώ ποτέ. Αλλά πώς μπορέσατε να πείτε να παντρευτώ και να με διώξετε από κοντά σας. Εγώ προτιμώ να πεθάνω παρά να δεχθώ αυτό το γάμο. ΠΟΙΗΤΗΣ: (ΣΚΗΝΟΘΕΤΙΚΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ) Όση ώρα μιλούσε η Αρετούσα ο βασιλιάς έδειχνε τον εκνευρισμό του. Σηκώθηκε από το θρόνο του και πήγε προς το μέρος της. Την κρατά από το χέρι. ΡΗΓΑΣ : Πώς μιλάς έτσι στον πατέρα σου και κοροϊδεύεις με αυτά τα παραμύθια τους γονείς σου; Βγάλε αυτές τις σκέψεις από το νου σου και εγώ θα πω στο βασιλιά πως ο γάμος θα γίνει, να στείλει το γαμπρό. ΠΟΙΗΤΗΣ- ΣΚΗΝΟΘΕΤΙΚΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ Η Αρετούσα κλαίγοντας πήγε προς τον πατέρα της, γονάτισε και τον φιλούσε στα πόδια. Έτρεμε και τα μάτια της έδειχναν ότι είναι λυπημένη. ΑΡΕΤΟΥΣΑ: Πατέρα μου, δεν έβαλα κανένα άπρεπο πράγμα στο μυαλό μου. Δεν ήμουν καμιά κοπέλα ανυπάκουη. Τα λόγια σας με πληγώνουν. Εκνευρίζεσαι χωρίς καμία αφορμή, πατέρα, Ναι, εσύ με ορίζεις ως πατέρας μου, αλλά σε ένα μόνο δεν με ορίζεις, στο Γάμο, για τον οποίον εγώ πρέπει να πω το ναι. ΠΟΙΗΤΗΣ- ΣΚΗΝΟΘΕΤΙΚΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ Ο πατέρας της Αρετούσας δεν είχε άλλη υπομονή και της φωνάζει δυνατά: ΡΗΓΑΣ: Άκου αυτά που θα σου πω, κακό τέκνο. Άλλαξε γρήγορα γνώμη και σκέψου το καλό σου, πριν γεράσεις και χάσεις τη νιότη σου. ΠΟΙΗΤΗΣ – ΑΦΗΓΗΤΗΣ ΣΚΗΝΟΘΕΤΙΚΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ Μίλησε στην Αρετούσα και ο πατέρας και η μητέρα της, αλλά σύντομα άρχισαν να κουράζονται, θεωρώντας ότι έκαναν μάταιο κόπο. ΑΡΕΤΟΥΣΑ : Και χίλιες φορές κι αν το σκεφθώ, καλύτερα να πεθάνω, παρά να φύγω μακριά σας και να παντρευτώ στην ξενιτιά. Πώς μπορείτε να με αποχωριστείτε και δεν είστε στενοχωρημένοι, όπως εγώ; Πείτε στον βασιλιά που θέλει να με κάνει νύφη του, πως εγώ δεν θέλω.

ΚΕΙΜΕΝΑ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ Α΄ΛΥΚΕΙΟΥ, ΟΜΑΔΑ ΣΤ΄

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ: ΣΎΓΚΡΙΣΗ ΤΩΝ ΚΕΙΜΈΝΩΝ 'Η ΤΙΜΗ ΚΑΙ ΤΟ ΧΡΗΜΑ' ΤΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΘΕΟΤΟΚΗ ΚΑΙ 'ΆΝΘΡΩΠΟΙ ΚΑΙ ΣΠΙΤΙΑ' ΤΟΥ ΑΝΔΡΕΑ ΦΡΑΓΚΙΑ.ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΤΟ ΣΗΜΕΡΑ: ΤΜΗΜΑ Α4 Κείμενο ”Τιμή και το Χρήμα” Στο πρώτο κείμενο, Η τιμή και το χρήμα: Η θέση της γυναίκας ήταν υποβαθμισμένη.Ο άντρας είχε τον πρώτο λόγο.Για τον γάμο απαιτούνταν προίκα (είτε χρηματική είτε υλική). Η άποψή της δεν λαμβάνονταν υπόψιν από τους γονείς. Η γυναίκα έπρεπε να είναι δούλα στην οικογένειά της, και στην οικογένεια που θα αποκτούσε στην συνέχεια με τον άντρα της. Κείμενο “Άνθρωποι και σπίτια Στο δεύτερο κείμενο, Άνθρωποι και σπίτια: Η θέση της γυναίκας είναι καλύτερη σε σχέση με το άλλο κείμενο. Δεν υπάρχει ανδροκρατεία και μια γυναίκα σύζυγος έχει το δικαίωμα να πει την γνώμη της.Λαμβάνονται υπόψιν τα θέλω της. Αν συγκρίνουμε με το σήμερα, θα λέγαμε ότι σήμερα είναι πιο κοντά η θέση της γυναίκας με το κείμενο «άνθρωποι και σπίτια», δηλαδή ανεξάρτητη και δυναμική.

KEIMENA NEOEΛΛΗΝΙΚΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ, Α΄ΛΥΚΕΙΟΥ, Α΄ΟΜΑΔΑ

Α΄ΟΜΑΔΑ, ΟΝΟΜΑΤΑ ΟΜΑΔΑΣ: Κείμενο : Της νύφης που κακοπάθησε. ΟΠΙΣΘΟΦΥΛΛΟ ΒΙΒΛΙΟΥ Βρισκόμαστε στα μέσα του 15ου αίωνα, μια περίοδο όπου οι απόψεις και οι αντιλήψεις για την θέση της γυναίκας διαφέρουν. Η γυναίκα πιστεύεται ότι έχει ως πρωταρχικό στόχο να παντρευτεί, και έχοντας αυτό πρότυπο η οικογένεια της παρέχει προίκα δελεάζοντας υποψήφιους γαμπρούς. Η ηρωίδα του κειμένου, η Ελένη,έχοντας και εκείνη όπως όλες οι γυναίκες προορισμό τον γάμο, μιας και οι γονείς της, της έχουν εξασφαλίσει μια πλουσιοπάροχη προίκα, κατορθώνει να εκπληρώσει τον στόχο της. Παρά τα όνειρα της για μια ιδανική ζωή, που μέχρι εκείνη τη στιγμή ζούσε, η λάθος διαχείριση της περιουσίας της από την οικογένεια του συζύγου δυσαρεστεί την ίδια που γυρνά με δική της πρωτοβουλία στο πατρικό της. Όπως κάθε παραλογή έτσι και αυτή χαρακτηρίζεται από ένα ηθικό δίδαγμα: α αυτό της εναλλαγής της τύχης και β.την τραγικότητα που διέπει τις σκηνές αναγνώρισης μεταξύ συγγενικών προσώπων έπειτα από μεγάλο χρονικό διάστημα απομάκρυνσης.

ΚΕΙΜΕΝΑ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ Α ΛΥΚΕΙΟΥ, Γ΄ΟΜΑΔΑ

Γ΄ΟΜΑΔΑ TMHMA A4 1η διαφάνεια: Σύμφωνα με το κείμενο Τα μυστήρια της Κεφαλονιάς, η προίκα εκείνη την εποχή έπαιζε μεγάλο ρόλο για την ζωή μιας γυναίκας. Καθώς ήταν ο κύριος παράγοντας για τον γάμο δύο ανθρώπων. Μέσα στο κείμενο εντοπίσαμε αρκετές λέξεις που προσδιορίζουν τον θεσμό της προίκας. Οι λέξεις αυτές είναι οι εξής : -αιτία της θυσίας, -κύριος σκοπός του γάμου, -αιτία τυραννίας, -μεταχειρισμός θυγατέρας (κόρης), -προτίμηση των γονέων και όχι απόφαση της ίδιας της κοπέλας και γενικότερα το «προικιό» ως προς το σύνολο είναι απαραίτητο . Με βάση το κείμενο αυτό τα κυριότερα αίτια της προίκας είναι τα εξής : Η κοπέλα να αποκατασταθεί και να βρει έναν άντρα. Να δοθεί ένα ικανοποιητικό χρηματικό ποσό στο γαμπρό καθώς και ακίνητα. Να έχει το ζευγάρι μια ποιοτική ζωή. Η γυναίκα να έχει όλα τα απαραίτητα ώστε να επιλεγεί από κάποιον σπουδαίο και αξιόλογο. Ωστόσο, σήμερα ο θεσμός της προίκας με την έννοια που αποδίδεται στο κείμενο έχει καταργηθεί. Οι άνθρωποι παντρεύονται ή συζούν μεταξύ τους με όποιον επιθυμούν εκείνοι. Επόμενο είναι όπως αντιλαμβανόμαστε να μην υπάρχει προίκα ως κάτι υποχρεωτικό. Αντιθέτως, μερικές φορές προίκα προσφέρεται μόνο για να διευκολύνει την μετέπειτα ζωή του ζευγαριού. ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ: Η εργασία γράφτηκε σε λογισμικό παρουσίασης (ppt), αλλά στο παρόν ηλεκτρονικό περιβάλλον μεταφέρθηκε το περιεχόμενό της, χωρίς τη μορφή του ppt.

ΚΕΙΜΕΝΑ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ Α΄ΛΥΚΕΙΟΥ, Δ΄ΟΜΑΔΑ

Δ΄ΟΜΑΔΑ TMHMA A4 ΆΣΚΗΣΗ: ΤΑΥΤΙΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΗΡΩΙΔΑ ΚΑΙ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΤΩΝ ΣΚΕΨΕΩΝ ΤΗΣ ΣΤΙΣ ΣΕΛΙΔΕΣ ΤΟΥ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟΥ ΤΗΣ Αγαπητό μου ημερολόγιο, Είναι άδικο να υποτιμάνε εμένα επειδή είμαι γυναίκα και να με κακομεταχειρίζονται επειδή με αντιμετωπίζουν σαν δούλα λόγω του φύλου μου. Από μικρή ήμουν υπεύθυνη για τις ανάγκες του σπιτιού και της οικογένειας μέχρι και τώρα στην ζωή των παιδιών και των εγγονιών μου. Ποτέ δεν μπορούσα να απολαύσω την ελευθερία της ζωής ,ήμουν συνεχώς ‘’φυλακισμένη’’ χωρίς δική μου βούληση . Για αυτό αποφάσισα να αποτρέψω αυτή τη τύχη των κοριτσιών και μελλοντικών γυναικών! Στο σπιτικό μου από μικρή φρόντιζα τα αδέλφια μου, την καθαριότητα του σπιτιού και τις ανάγκες των άλλων! Τρίτη «7 Νοεμβρίου 1867» Καθώς περνούσα από το περιβόλι του Γιάννη του Περιβολά είδα τις δυο μικρές του κόρες έξω να παίζουν μόνες τους χωρίς καμία επίβλεψη. Αφού είδα την πόρτα ανοιχτή αποφάσισα να τα ‘’σώσω’’ από το δύσμοιρο μέλλον που τις περιμένει . Το ίδιο έκανα και για την εγγονή μου. Τη γλίτωσα από τα βάσανά της, που σύντομα θα έρχονταν. Για αυτό το λόγο, πήρα την απόφαση να τις ρίξω μέσα στην γεμάτη νερό γούρνα. Ενώ η μητέρα των κοριτσιών άκουσε τις φωνές τους βγήκε αμέσως έξω να δει τί συμβαίνει. Τότε άρχισα να φωνάζω και να τους κατηγορώ που δεν τα προσέχουν και πως μ’έστειλε ο θεός για να τα προλάβω παρ’όλο που δεν έφτασα εγκαίρως...Όλο αυτό το έκανα για να μην φανώ ένοχη και τελικά πέτυχα τον σκοπό μου! Νομίζω, όμως ότι για όλα είμαι αθώα. Ήθελα μόνο να σώσω τα κοριτσάκια, να μην περάσουν ό,τι πέρασα εγώ, που είμαι μια ζωή δούλα…των άλλων…

ΚΕΙΜΕΝΑ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ Α΄ΛΥΚΕΙΟΥ, ΕΝΟΤΗΤΑ "ΤΑ ΦΥΛΑ ΣΤΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ" E΄ΟΜΑΔΑ

Ε’ ΟΜΑΔΑ TMHMA A4 Ε. Η ΤΙΜΗ ΚΑΙ ΤΟ ΧΡΗΜΑ, ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΘΕΟΤΟΚΗ(αποσπασμα) ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΤΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ ΣΕ ΘΕΑΤΡΙΚΟ Σιόρα Επιστήμη: Αντρέα εβάρθηκες να ντροπιάσεις το φτωχικό μου; Ρήνη: Ω μάνα, μάνα! Αντρεας: Όχι! Μάνα: Δεν εσκέφτηκες πως είμαστε φτωχοί ανθρώποι,αδύνατο μέρος,πως δεν έχουμε παρά του θεού την ολπίδα και την υπόληψη μας,και το μονάχο αποκούμπι τση φαμίλιας μου δεν είμαι παρά εγώ,μια καημένη γυναίκα,σαν έρμη,γιατί τον άντρα πόχω είναι σα να μην τον είχα; Ρήνη: Ω μάνα! θα σου πει, η καρδιά του είναι χρυσή,δεν καταδέχεται την ατιμία. Μάνα: Γιατί τον έμπασες μέσα; Γιατί ήρθες μέσα,Αντρέα; Η γειτόνισσα στο φόρο το βουκινίζει, κι έχει δίκιο, ποιος θα τήνε πάρει την δυστυχισμένη τώρα που της έκαμες αυτό το κακό; Αντρέας: Άκου,όλο το μπόργο με εγνώρισε τίμιονε,και η ίδια με ξέρει.Τι να σου κάμω;Η αγάπη δεν παίρνει το θέλημα τω γονιώνε, γεννιέται μονάχη τση. Τη Ρήνη σου εγώ την επαίρνω. Μάνα: Δε μένει άλλο, έτσι μόνο θα γλιτωθεί η τιμή μας. Αντρέας: Αν θέλεις φέρε και τώρα τον παπά και το νούνο για να τελειώσει.Μα, σιόρα Επιστήμη, ξέρεις την περίληψη του σπιτιού μου. Ο κακομοίρης ο πατέρας μου μ’ αφήκε χρέγια ολοένα τα πλερώνω, τι να πρωτοκάμω μ’αυτά τα μπράτσα; Σκίσε μου την καρδιά μέσα θα βρεις τη Ρήνη σου. Την αγαπάω απο κείνο το βράδι, τα μάτια της με κάψανε. Μα πως να τήνε ζήσω, μα πως να κουναρήσω παιδιά; Μάνα: Αυτό συλλογιέσαι! Και δεν βοηθάει ο θεός; Δουλευτάδες και οι δυο, ποιόνε έχετε ανάγκη; Αντρέας: Όχι σιόρα επιστήμη, θα ξεπέσει και άλλο το σπίτι μου, τα μου το πουλήσουνε, θα ντορπιαστώ στον κόσμο! Ρήνη: Δουλευτάδες και οι δυο, ποιόνε έχουμε ανάγκη; Και σε ένα καλύβι με την αγάπη μας, θα ξαλλάξουμε τη ζωή μας και για όλο το βιος του κόσμου; Αντρέας: Θέλω νάσαι κυρά στα χέρια μου, δεν σε παίρνω στην κακομοιριά. Τι δίνεις ,κυρά Επιστήμη; Μάνα: Τον άνθρωπο μου και την ευκή μου! Γιατί δεν πράζεις σαν τίμιος άντρας που είσαι; Την αγαπάς; Παρ’ τηνε! Ο θεός βοηθός! Φτωχοί άνθρωποι είμαστε, το ξερες! Αντρέας: Χωρίς τίποτα; Μάνα: Την επείραξες! Κι είναι αδύνατο μέρος η δύστυχη. Τρεις εκατοστές και όχι άλλα. Αντρέας: Σαν τίποτα, τι να πρωτοκάμω; Μάνα: Την επείραξες! Αν είσαι τιμημένος δείχ’ το, ειδέ την έχει στο λαιμό σου. Δος μου έξι να λευτραρώσω κάνε το σπίτι μου. Ανάθεμα τα τάλαρα! Ρήνη: Ω δος τα μάνα! Μ’ αυτά θα αγοράσεις την ευτυχία μου. Όσοι άντρες κι αν είναι στον κόσμο, ούτε και βασιλόπουλα, δε θα με αγαπήσει κανένας σαν τον Αντρέα. Ούτε κι εγώ! Μάνα: Τι λες; Εσύ έσφαλες, κι εγώ να αδικήσω τα δέρφια σου τα άλλα; Δύο θεριά αξαίνουνε ολοένα κατόπει σου και τ’ αρσενικό μένει στο δρόμο. Τι άλλο να κάμω για σας; Ό,τι μπορούσα δεν το καμα; Δεν έχω άλλα! Αντρέας: Έτσι είναι αδύνατο. Μάνα: Έτσι είτανε από την αρχή του το σπίτι σου, έτσι! Κ’ χαλάστηκε κατά πως του έπρεπε. Και συ από ακολουθάς το παράδειγμα. Ω καταραμένε, τι σου χρωστούσα να πειράξεις την ησυχία του σπιτιού μου, την καλύτερη κοπέλα του μπόργου, ω που να πιάνεις χρυσάφι και να γένεται χώμα! Ρήνη: Μην καταριέσαι, δε το’ θελε έτσι, μάνα. Μ’ αγαπάει. Δος τα, δος τα ! Μάνα: Και συ, αφού εγίνηκες όπως εγίνηκες, κ’ έχασες ανέμυαλη, την καημένη σου τη νιότη! Σύρε, κακομοίρα μου, κουρέψου σε κανένα μοναστήρι! Ωχ, τι να σε κάμω! Ρήνη: Ω! Δουλευτάδες και οι δύο ποιόνε έχουμε ανάγκη; Αντρέας: Δεν μπορώ. Αύριο θα ‘μαστε στο δρόμο. Δε σε παίρνω στη φτώχια και στην καταφρόνια. Ρήνη: Εσύ, μάνα και όχι Αντρέας, εσύ με παίρνεις στο λαιμός σου για λίγα λεφτά! Έχεις και δεν τα δίνεις. Και δέκα και δώδεκα εκατοστές έχεις, το ξέρω εγώ, και κάνεις δουλειές κάθε μέρα, και τ’ αβγατίζεις τα τάλαρα σου. Και τώρα...και τώρα θέλεις να με κλείσεις σε μοναστήρι, εμένανε που σ’ εδούλεψα, που τα ‘βγαλα η ίδια τα προικιά μου με τον κόπο μου, για να ‘χουνε τ’ άλλα σου τα παιδιά περσότερα. Ω μάνα! Ω μάνα! Μάνα: Τρεις εκατοστές είναι δικές σου. Αντρέας: Θα σε πάρω, έχει υπομονή!