Σάββατο 18 Φεβρουαρίου 2012

ΤΟ ΕΡΩΤΙΚΟ ΣΤΟΙΧΕΙΟ ΣΤΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ




Ο έρωτας και ο θάνατος (που μαζί με τη γέννηση) αποτελούν τα σημαντικότερα γεγονότα στη ζωή του ανθρώπου είναι θέματα διαχρονικά που απασχόλησαν κατά καιρούς και απασχολούν ακόμη την τέχνη και εν προκειμένω τη λογοτεχνία. Άλλωστε δεν είναι τυχαίος και ο στίχος του Σολωμού " Μόλις ειν' έτσι δυνατός ο έρωτας και ο Χάρος" (Κρητικός Σολωμού απόσπασμα 5[22], στ. 50).
Αν εξετάσουμε τη λογοτεχνία, ξεκινώντας από τους αρχαίους συγγραφείς, θα δούμε πως ο έρωτας συγκεκριμένα αποτελούσε την κινητήριο δύναμη, αλλά και πηγή έμπνευσης των λογοτεχνών. Η συζυγική, αγνή αγάπη της Πηνελόπης προς τον Οδυσσέα, ο έρωτας της Διδούς προς τον Αινεία (Aeneis, liber IV), ο έρωτας του Αίμωνα προς την Αντιγόνη (Σοφοκλέους Αντιγόνη), ο έρωτας -όχι πάντα ο αγνός-, αλλά περισσότερο ο σαρκικός, έτσι όπως παρουσιάζεται μέσα από τις ελεγείες του Κατ ούλου ή και του Τίβουλου, η ars amandis και τα remendia amoris του Οβιδίου, που αποτέλεσαν και την αφορμή εξορίας του τη γη του Πόντου (terra Pontica, όπως ο ίδιος αναφέρει στις επιστολές του), καθώς προσέκρουαν στο mos maiorum και στην πολιτική του Οκταβιανού, ο αγνός και άδολος έρωτας των έργων της Κρητικής Λογοτεχνίας (Ερωτόκριτος, Ερωφίλη), ο έρωτας του ναυαγού Κρητικού προς την αρραβωνιαστικιά του (επτανησιακή σχολή, Κρητικός Σολωμού), ο έρωτας έτσι όπως φαίνεται μέσα από τα έργα του Παπαδιαμάντη, ο οποίος δικαίως έχει χαρακτηριστεί και ως "ερωτικός Παπαδιαμάντης", αλλά και ο έρωτας έτσι όπως παρουσιάζεται στα έργα της νεότερης λογοτεχνίας (Μαρία Πολυδούρη "μόνο γιατί μ'αγάπησες" κ.ά) όλα αυτά δείχνουν πως το δυνατό αυτό συναίσθημα μονοπολεί τη σκέψη των ανθρώπων, αλλά και την τέχνη.
Αν, βέβαια, σκεφθούμε πως και η ευρωπαϊκή λογοτεχνία δίνει εξέχουσα θέση στον έρωτα (Skakespeare,σονέτο 18, Schiller) θα μπορέσουμε να καταλάβουμε καλύτερα τη σημασία αυτού του συναισθήματος στη ζωή όλων.
Αν ξαναγυρίσουμε λίγο πίσω χρονολογικά και σκεφθούμε ότι οι Θεοί του Ολύμπου, έτσι όπως ήταν στη σκέψη και στη συνείδηση των ανθρώπων τότε, είχαν και ανθρώπινα πάθη, μαζί με τη θεϊκή τους υπόσταση,τότε θα καταλάβουμε πως ο έρωτας δεν κατέτρυχε μόνο τους θνητούς. Ποιος δε θυμάται από την ελληνική μυθολογία τους έρωτας του θεού Δία με θνητές ή τον έρωτα του θεού Άρη με την ιέρειά του Ilia, καρπός του οποίου υπήρξαν οι ιδρυτές της Ρώμης; Romulus και Remus..
Σε όλα τα παραπάνω έργα, εν κατακλείδι, άλλοτε ο έρωτας παρουσιάζεται ως ανάγκη (Κάτουλλος), άλλοτε ως ένα αγνό συναίσθημα (Κρητική Λογοτεχνία), άλλοτε θεοποιείται και εξιδανικεύεται (Παπαδιαμάντης "όνειρο στο κύμα") και άλλοτε ο έρωτας υμνείται, καθώς δίνει νόημα και σκοπό στην ύπαρξη και στη ζωή του ανθρώπου (Μαρία Πολυδούρη "μόνο γιατί μ'αγάπησες).
πηγή των φωτογραφιών: www.digital-camera.gr και www.helectra.wordpress.com. : σύμπλεγμα Αφροδίτης, Πάνα και Έρωτα, Δήλος 100 π.Χ., Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο Αθηνών, Λεπτομέρεια από μαρμάρινο άγαλμα που βρίσκεται στην Αυστρία, μουσείο Βιέννης.
o Θεός Έρωτας.